De term mobiliteitstransitie is inmiddels veelgehoord in de verkeerskundige wereld. Maar over de precieze definitie, de te nemen maatregelen en de rol van de overheid, verschillen de meningen. Dit blijkt uit een van de Kenniscafé’s die adviesbureau BonoTraffics onlangs organiseerde, waar de gedachten over dit thema alle kanten op gingen. “Verkeerskundigen hebben allemaal een eigen idee en invulling bij mobiliteitstransitie.”

Met een aantal adviseurs vrijuit discussiëren over een onderwerp, dat is het uitgangspunt van de Kenniscafé’s. Dit onderwerp bleek zich daar uitstekend voor te lenen, ervaarde Erik Wietses, adviseur bij BonoTraffics.

“Mobiliteitstransitie is een vrij abstract begrip en iedereen heeft hier zijn of haar eigen idee en invulling bij”, vertelt Wietses. “In de basis denken we er hetzelfde over – de manier waarop we ons verplaatsen verandert en moet veranderen – alleen over de manier waarop, verschillen de meningen. De een gaat naar deelauto’s, de ander naar elektrische auto’s, weer een ander noemt de hub; alles is een beetje waar. Een vaste definitie is er niet, maar die hoeft er misschien ook niet te zijn.”

Maatregelen

Over welke maatregelen effectief zijn en aan welke knoppen je als (gemeentelijke) overheid kan draaien, ontstond een interessant debat, aldus Wietses. “De mogelijkheden voor gemeenten om op het vlak van de gewenste transitie snel en effectief maatregelen met een grote impact uit te rollen, zijn beperkt. Daarbij stuit het opleggen van vergaande maatregelen, waarvan de urgentie niet of nauwelijks wordt gevoeld, zonder meer op weerstand.”

Ook hier viel het de adviseur van BonoTraffics op dat veel mensen er verschillende gedachten op nahouden. “Het liefst wil je van een concrete maatregel precies weten wat het effect daarvan is ten aanzien van de mobiliteits- en gedragsverandering. Alleen is dit niet realistisch en bovendien niet je rol als gemeente.”

Storytelling

Maar als beleidsmatige maatregelen niet de oplossing zijn, hoe dan verder met de mobiliteitstransitie? Wietses geeft toe dat hij werd geconfronteerd met zijn eigen tunneldenken, als redelijk technisch opgeleid adviseur. “Je bent al snel gericht op het nemen van maatregelen en het toetsen van de effecten, maar misschien zijn we nog niet zover. We hebben nog helemaal niet zoveel onderzoek en brede data beschikbaar om daar hele harde uitspraken over te doen. De politieke wil moet er zijn om te veranderen en wellicht ook het lef om te durven pionieren.”

Niet alleen de politiek heeft hier echter een rol in. Ook verkeerskundige adviseurs moeten uit een ander vaatje tappen, zo concludeerden de aanwezigen van het Kenniscafé: “Wat minder engineering en wat meer storytelling. Oftewel, adviseurs moeten misschien meer bezig zijn met het vertellen van het verhaal en het toekomstperspectief”, aldus Wietses.

Bewustwording

“De echte transitie moet juist komen vanuit een verandering in gedrag en dat kost tijd”, vervolgt hij. “Bewustwording is hierin een eerste belangrijke stap. Om mensen bewuster bezig te laten zijn met hun mobiliteitskeuzes en anders te laten kijken naar hun eigen leefomgeving en de dominante positie van de auto hierin, zijn goede voorbeelden nodig.”

Hij vergelijkt het met de introductie van 30-km gebieden, zo’n 25 jaar geleden. “Nu vinden we het heel normaal, maar toen was er ook weinig draagvlak voor het verlagen van de maximumsnelheid. Ik sluit niet uit dat dat met mobiliteitstransitie en de bijbehorende gedragsverandering ook gaat gebeuren.”

Dit betekent niet dat er helemaal geen concrete maatregelen meer genomen moeten worden om de mobiliteitstransitie te bevorderen, benadrukt Wietses. “Maar het delen van verhalen is ook nodig. Wellicht dat het blijven vertellen en uitdragen van het verhaal en het laten zien van de voorbeelden uiteindelijk leidt tot een situatie waarin mensen, ook in de minder stedelijke gebieden, niet meer vragen om een parkeerplaats voor hun deur, maar om een boom.”

Vervolg Kenniscafé

Het moge duidelijk zijn, over de mobiliteitstransitie zijn de verkeerskundig adviseurs nog lang niet uitgepraat. “We moeten het nu gaan hebben over hoe we storytelling vorm gaan geven. Misschien moeten beleidsmakers, adviseurs en techneuten nog veel meer optrekken met mensen in de communicatiewereld, om het verhaal goed over te brengen”, vraagt Wietses zich hardop af. Wordt vervolgd.

Lees ook:

• Het Rotterdamse Hofplein: van druk verkeersplein naar verblijfsplek
• SmartwayZ.NL haalt met slimme gedragsinterventies 14% van de mensen uit de auto
• Industriestad Helmond moet van de auto af: ‘Stad loopt vast als we niets doen’
• Verbaasde reacties op Harbers’ toekomstperspectief automobiliteit
• ‘Gronings rooster’ succesvolle manier om files en druk op OV te verminderen