Speed-pedelec op fietspad. BEELD Provincie Groningen

Deze tien verkeersthema’s kleurden het nieuws in 2019

Speed-pedelec op fietspad. BEELD Provincie Groningen

2019 was een jaar met twee gezichten. Nieuwe mobiliteitsvormen als deelauto’s, Mobility as a Service en zelfrijdende shuttles kregen voet aan de grond. Tegelijk bleek het voortschrijden van de technologische vooruitgang geen oplossing te bieden voor dé uitdaging van vandaag: het verbeteren van de verkeersveiligheid. Het aantal doden en ernstig gewonden nam namelijk flink toe. Het afgelopen jaar in tien trends.

1. Het gaat slecht met de verkeersveiligheid

Het aantal ernstig verkeersgewonden is in 2018 toegenomen tot 21.700, zo’n duizend meer dan in 2017. Vorig jaar kwamen 678 mensen om onderweg, 65 meer dan in 2017. 678 is het hoogste aantal sinds 2010. Kwetsbare weggebruikers zijn onder meer fietsers, 80-plussers en bestuurders van scootmobielen en invalidenvoertuigen. Het is volgens de SWOV ‘onwaarschijnlijk’ dat de doelstelling van maximaal 500 verkeersdoden in 2020 gehaald wordt. De doelstelling van maximaal 10.600 ernstig verkeersgewonden in 2020 is zelfs ‘onhaalbaar’. Maar er is nog hoop: vorige week liet minister Van Nieuwenhuizen weten dat zij tot 2030 50 miljoen euro per jaar beschikbaar stelt voor verkeersveiligheidsmaatregelen.

2. Deelauto’s krijgen voet aan de grond

Het aantal deelauto’s is afgelopen jaar met circa 10.000 auto’s toegenomen. Het totaal aantal deelauto’s in Nederland komt hiermee dit jaar op 51.149. Het aantal autodelers is met 100.000 gegroeid naar 515.000 autodelers. Er moet nog wel flink wat werk verzet worden om de doelstelling te halen: 100.000 deelauto’s en 700.000 gebruikers in 2021. Wat kan helpen: de twintig grootste plattelandsgemeenten committeerden zich deze maand aan de doelstelling. Hoeveel zij precies gaan bijdragen is nog niet bekend.

3. De maximum snelheid op de weg moet omlaag

Op 29 mei zette de Raad van State een dikke streep door de regels voor het beperken van de uitstoot van stikstof. Deze afspraken, verzameld in het Programma Aanpak Stikstof (PAS), voldoen niet aan Europese regels. Concreet: ze perken de uitstoot van stikstof niet voldoende in. De PAS kan dus niet als toestemmingsbasis worden gebruikt voor allerlei projecten, waaronder de aanleg of uitbreiding van wegen. Onder meer werkzaamheden aan de Ringweg in Utrecht kwamen hierdoor op losse schroeven te staan.

Stappen zijn er ook gezet met de ontwikkeling van een standaard datataal voor MaaS

De overheid zag zich na de uitspraak genoodzaakt om maatregelen te nemen. Vanaf maart volgend jaar gaat de maximumsnelheid op de rijksweg omlaag. Tussen 6:00 en 19:00 uur mogen mensen nergens harder dan 100 kilometer per uur rijden.

4. MaaS-pilots zijn gegund

Ze werden met veel tromgeroffel aangekondigd: de zeven Mobility as a Service-pilots. We zijn nu twee jaar verder en de eerste stappen worden zichtbaar. Zo zijn verschillende pilots toegewezen aan opdrachtnemers. In Leidsche Rijn gaat Innovactory aan de slag. Op de Zuidas heeft het consortium van Over Morgen, Radiuz, Amber en Transdev gewonnen. In Limburg is Arriva aan zet. Pon heeft de verantwoordelijkheid gekregen voor de pilot in de regio-Rotterdam. In Eindhoven is het de beurt aan ICT Group. Stappen zijn er ook gezet met de ontwikkeling van een standaard datataal – nodig om plannen, boeken, betalen en gebruiken van verschillende vervoersmiddelen mogelijk te maken. Er ligt nu een basis van een Application Programming Interface: TOMP. Dat staat voor from Transport Operator to MaaS Provider.

5. Animo voor nieuwe type fietsen groeit sterk

Tussen 2013 en 2017 is de afstand die mensen per e-bike aflegden flink gestegen: van 1,5 miljard tot ruim 2,2 miljard kilometer. Het aantal verplaatsingen nam met 72 procent toe. 65-plussers zijn hem iets minder vaak gaan gebruiken, mensen op weg naar hun werk juist weer wat vaker. En steeds meer Nederlanders schaffen een speed pedelec aan. Op 1 juli van dit jaar telde ons land bijna 17.200 van dergelijke extra snelle elektrische fietsen, een toename van bijna 62 procent in vergelijking met twee jaar eerder. Vooral 55-plussers schaften relatief vaak een dergelijke snelle elektrische fiets aan.

6. Voetganger staat in de spotlights

“De voetganger is tot nu toe onderbelicht gebleven binnen ons mobiliteitsbeleid”, schrijft het Nijmeegse college in haar Ambitiedocument Mobiliteit 2019-2030. Het document markeert een omslagpunt. B&W zetten de spotlights vol aan: looproutes worden in kaart gebracht en waar nodig niet alleen veiliger gemaakt, maar ook aantrekkelijker.

Proeven met zelfrijdende shuttles zijn niet meer weg te denken

Rotterdam doet ook het nodige. Met verschillende experimenten onderzoekt de gemeente hoe de positie van de voetganger kan verbeteren. Een zebrapad in het centrum is uitgerust met speciale verlichting en het stuk voor het station is uitgerust met speciale bebording en belijning. Tijdens het internationale voetgangerscongres Walk21, eveneens in Rotterdam, zag het platform Ruimte voor Lopen het levenslicht. Meer dan dertig partijen pleiten hiermee gezamenlijk voor meer plek en aandacht voor de voetganger.

7. Zelfrijdende shuttles beginnen aan opmars

Proeven met zelfrijdende shuttles zijn niet meer weg te denken. In Den Haag pendelt sinds mei een shuttle tussen OV-halte Leyenburg en de hoofdingang van het HagaZiekenhuis. Een proef met een zelfrijdende shuttle tussen de hoofdingang van het Groningse Ommelander Ziekenhuis en de dichtstbijzijnde bushalte in Scheemda is zo succesvol, dat die is verlengd tot eind dit jaar. Ook in Drimmelen werd ervaring opgedaan met een zelfrijdende shuttle. Nieuwe plannen werden er ook aangekondigd: in 2020 moeten er zelfrijdende elektrische shuttles rijden tussen metrohalte Meijersplein in Rotterdam en de terminal van Rotterdam The Hague Airport.

8. Snorfiets in Amsterdam gaat naar rijbaan

Snorfietsers in Amsterdam moeten sinds 8 april op de meeste wegen binnen de A10 naar de rijbaan. Een helm dragen is daarbij verplicht. De maatregel vloeit voort uit een wetswijziging een jaar eerder. Mogelijk volgen later andere steden. De gemeente Amsterdam nam die maatregel vanwege de toegenomen populariteit van de snorfiets. Samen met het toenemende fietsgebruik leidde dit vooral op de smalle fietspaden tot onveilige situaties en slechte doorstroming. Het aantal ongevallen met snorfietsers is sterk afgenomen, blijkt uit een eerste evaluatie van de maatregel. Wel is de naleving van de nieuwe regels licht gedaald.

9. Lachgas maakt slachtoffers in verkeer

In het voorjaar gebeurden meerdere ernstige verkeersongelukken waarbij lachgas waarschijnlijk een rol speelde. Zo reed een auto in de nacht van maandag 15 op dinsdag 16 april een tankstation langs de A20 binnen. Een enorme puinhoop was het gevolg. De vier inzittenden hadden lachgas bij zich.

Jongeren moeten erg wennen aan het app-verbod op de fiets

Na de zomer werd de ernst pas echt duidelijk: in de eerste helft van het jaar hebben zich al 960 incidenten met lachgas in het verkeer voorgedaan, meldt Veilig Verkeer Nederland. Reden voor de organisatie om een campagne te lanceren. Arnhem volgt snel als eerste gemeente met een totaalverbod op de verkoop van lachgas. Deze maand kondigde staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) een verbod op lachgas als drug aan. Maar VVD en D66 en een flink deel van de oppositie vonden dat hij te hard van stapel liep.

10. Appen op de fiets wordt verboden

Sinds 1 juli mag appen op de fiets niet meer. Wie het wel doet, krijgt een prent van 95 euro. De achterliggende reden voor het verbod: het geeft duidelijkheid, want telefoongebruik in de auto is ook verboden. Verder speelt mee dat het aantal mobiele telefoons is toegenomen, net als het aantal apps. Verder is het op fietspaden veel drukker geworden en zijn de snelheidsverschillen toegenomen, onder meer door de komst van de elektrische fiets. Toch heeft appen of bellen op de fiets tot dan toe nog niet voor grote problemen gezorgd. Jongeren moeten erg wennen aan het verbod: vier op de vijf jongeren heeft een smartphone vast tijdens het fietsen. Ze gebruiken hem vooral om muziek en navigatie te bedienen en te appen. Dat is terug te zien in het aantal uitgeschreven boetes. In de eerste twee maanden heeft de politie er al meer dan 9.200 uitgedeeld.

Auteur: Jan Pieter Rottier

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Deze tien verkeersthema's kleurden het nieuws in 2019 - VerkeersNet
Speed-pedelec op fietspad. BEELD Provincie Groningen

Deze tien verkeersthema’s kleurden het nieuws in 2019

Speed-pedelec op fietspad. BEELD Provincie Groningen

2019 was een jaar met twee gezichten. Nieuwe mobiliteitsvormen als deelauto’s, Mobility as a Service en zelfrijdende shuttles kregen voet aan de grond. Tegelijk bleek het voortschrijden van de technologische vooruitgang geen oplossing te bieden voor dé uitdaging van vandaag: het verbeteren van de verkeersveiligheid. Het aantal doden en ernstig gewonden nam namelijk flink toe. Het afgelopen jaar in tien trends.

1. Het gaat slecht met de verkeersveiligheid

Het aantal ernstig verkeersgewonden is in 2018 toegenomen tot 21.700, zo’n duizend meer dan in 2017. Vorig jaar kwamen 678 mensen om onderweg, 65 meer dan in 2017. 678 is het hoogste aantal sinds 2010. Kwetsbare weggebruikers zijn onder meer fietsers, 80-plussers en bestuurders van scootmobielen en invalidenvoertuigen. Het is volgens de SWOV ‘onwaarschijnlijk’ dat de doelstelling van maximaal 500 verkeersdoden in 2020 gehaald wordt. De doelstelling van maximaal 10.600 ernstig verkeersgewonden in 2020 is zelfs ‘onhaalbaar’. Maar er is nog hoop: vorige week liet minister Van Nieuwenhuizen weten dat zij tot 2030 50 miljoen euro per jaar beschikbaar stelt voor verkeersveiligheidsmaatregelen.

2. Deelauto’s krijgen voet aan de grond

Het aantal deelauto’s is afgelopen jaar met circa 10.000 auto’s toegenomen. Het totaal aantal deelauto’s in Nederland komt hiermee dit jaar op 51.149. Het aantal autodelers is met 100.000 gegroeid naar 515.000 autodelers. Er moet nog wel flink wat werk verzet worden om de doelstelling te halen: 100.000 deelauto’s en 700.000 gebruikers in 2021. Wat kan helpen: de twintig grootste plattelandsgemeenten committeerden zich deze maand aan de doelstelling. Hoeveel zij precies gaan bijdragen is nog niet bekend.

3. De maximum snelheid op de weg moet omlaag

Op 29 mei zette de Raad van State een dikke streep door de regels voor het beperken van de uitstoot van stikstof. Deze afspraken, verzameld in het Programma Aanpak Stikstof (PAS), voldoen niet aan Europese regels. Concreet: ze perken de uitstoot van stikstof niet voldoende in. De PAS kan dus niet als toestemmingsbasis worden gebruikt voor allerlei projecten, waaronder de aanleg of uitbreiding van wegen. Onder meer werkzaamheden aan de Ringweg in Utrecht kwamen hierdoor op losse schroeven te staan.

Stappen zijn er ook gezet met de ontwikkeling van een standaard datataal voor MaaS

De overheid zag zich na de uitspraak genoodzaakt om maatregelen te nemen. Vanaf maart volgend jaar gaat de maximumsnelheid op de rijksweg omlaag. Tussen 6:00 en 19:00 uur mogen mensen nergens harder dan 100 kilometer per uur rijden.

4. MaaS-pilots zijn gegund

Ze werden met veel tromgeroffel aangekondigd: de zeven Mobility as a Service-pilots. We zijn nu twee jaar verder en de eerste stappen worden zichtbaar. Zo zijn verschillende pilots toegewezen aan opdrachtnemers. In Leidsche Rijn gaat Innovactory aan de slag. Op de Zuidas heeft het consortium van Over Morgen, Radiuz, Amber en Transdev gewonnen. In Limburg is Arriva aan zet. Pon heeft de verantwoordelijkheid gekregen voor de pilot in de regio-Rotterdam. In Eindhoven is het de beurt aan ICT Group. Stappen zijn er ook gezet met de ontwikkeling van een standaard datataal – nodig om plannen, boeken, betalen en gebruiken van verschillende vervoersmiddelen mogelijk te maken. Er ligt nu een basis van een Application Programming Interface: TOMP. Dat staat voor from Transport Operator to MaaS Provider.

5. Animo voor nieuwe type fietsen groeit sterk

Tussen 2013 en 2017 is de afstand die mensen per e-bike aflegden flink gestegen: van 1,5 miljard tot ruim 2,2 miljard kilometer. Het aantal verplaatsingen nam met 72 procent toe. 65-plussers zijn hem iets minder vaak gaan gebruiken, mensen op weg naar hun werk juist weer wat vaker. En steeds meer Nederlanders schaffen een speed pedelec aan. Op 1 juli van dit jaar telde ons land bijna 17.200 van dergelijke extra snelle elektrische fietsen, een toename van bijna 62 procent in vergelijking met twee jaar eerder. Vooral 55-plussers schaften relatief vaak een dergelijke snelle elektrische fiets aan.

6. Voetganger staat in de spotlights

“De voetganger is tot nu toe onderbelicht gebleven binnen ons mobiliteitsbeleid”, schrijft het Nijmeegse college in haar Ambitiedocument Mobiliteit 2019-2030. Het document markeert een omslagpunt. B&W zetten de spotlights vol aan: looproutes worden in kaart gebracht en waar nodig niet alleen veiliger gemaakt, maar ook aantrekkelijker.

Proeven met zelfrijdende shuttles zijn niet meer weg te denken

Rotterdam doet ook het nodige. Met verschillende experimenten onderzoekt de gemeente hoe de positie van de voetganger kan verbeteren. Een zebrapad in het centrum is uitgerust met speciale verlichting en het stuk voor het station is uitgerust met speciale bebording en belijning. Tijdens het internationale voetgangerscongres Walk21, eveneens in Rotterdam, zag het platform Ruimte voor Lopen het levenslicht. Meer dan dertig partijen pleiten hiermee gezamenlijk voor meer plek en aandacht voor de voetganger.

7. Zelfrijdende shuttles beginnen aan opmars

Proeven met zelfrijdende shuttles zijn niet meer weg te denken. In Den Haag pendelt sinds mei een shuttle tussen OV-halte Leyenburg en de hoofdingang van het HagaZiekenhuis. Een proef met een zelfrijdende shuttle tussen de hoofdingang van het Groningse Ommelander Ziekenhuis en de dichtstbijzijnde bushalte in Scheemda is zo succesvol, dat die is verlengd tot eind dit jaar. Ook in Drimmelen werd ervaring opgedaan met een zelfrijdende shuttle. Nieuwe plannen werden er ook aangekondigd: in 2020 moeten er zelfrijdende elektrische shuttles rijden tussen metrohalte Meijersplein in Rotterdam en de terminal van Rotterdam The Hague Airport.

8. Snorfiets in Amsterdam gaat naar rijbaan

Snorfietsers in Amsterdam moeten sinds 8 april op de meeste wegen binnen de A10 naar de rijbaan. Een helm dragen is daarbij verplicht. De maatregel vloeit voort uit een wetswijziging een jaar eerder. Mogelijk volgen later andere steden. De gemeente Amsterdam nam die maatregel vanwege de toegenomen populariteit van de snorfiets. Samen met het toenemende fietsgebruik leidde dit vooral op de smalle fietspaden tot onveilige situaties en slechte doorstroming. Het aantal ongevallen met snorfietsers is sterk afgenomen, blijkt uit een eerste evaluatie van de maatregel. Wel is de naleving van de nieuwe regels licht gedaald.

9. Lachgas maakt slachtoffers in verkeer

In het voorjaar gebeurden meerdere ernstige verkeersongelukken waarbij lachgas waarschijnlijk een rol speelde. Zo reed een auto in de nacht van maandag 15 op dinsdag 16 april een tankstation langs de A20 binnen. Een enorme puinhoop was het gevolg. De vier inzittenden hadden lachgas bij zich.

Jongeren moeten erg wennen aan het app-verbod op de fiets

Na de zomer werd de ernst pas echt duidelijk: in de eerste helft van het jaar hebben zich al 960 incidenten met lachgas in het verkeer voorgedaan, meldt Veilig Verkeer Nederland. Reden voor de organisatie om een campagne te lanceren. Arnhem volgt snel als eerste gemeente met een totaalverbod op de verkoop van lachgas. Deze maand kondigde staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) een verbod op lachgas als drug aan. Maar VVD en D66 en een flink deel van de oppositie vonden dat hij te hard van stapel liep.

10. Appen op de fiets wordt verboden

Sinds 1 juli mag appen op de fiets niet meer. Wie het wel doet, krijgt een prent van 95 euro. De achterliggende reden voor het verbod: het geeft duidelijkheid, want telefoongebruik in de auto is ook verboden. Verder speelt mee dat het aantal mobiele telefoons is toegenomen, net als het aantal apps. Verder is het op fietspaden veel drukker geworden en zijn de snelheidsverschillen toegenomen, onder meer door de komst van de elektrische fiets. Toch heeft appen of bellen op de fiets tot dan toe nog niet voor grote problemen gezorgd. Jongeren moeten erg wennen aan het verbod: vier op de vijf jongeren heeft een smartphone vast tijdens het fietsen. Ze gebruiken hem vooral om muziek en navigatie te bedienen en te appen. Dat is terug te zien in het aantal uitgeschreven boetes. In de eerste twee maanden heeft de politie er al meer dan 9.200 uitgedeeld.

Auteur: Jan Pieter Rottier

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.