Marc Witbreuk – vanMarleWitbreuk

De noodzaak tot bezuinigen treft ook de gemeenten. Daar wordt dan ook naarstig gezocht naar posten waar gesnoeid kan worden, ook op het beleidsveld parkeren. Verzelfstandiging en uitbesteding van parkeerdiensten worden veelal gezien als mogelijkheden tot kostenreductie, maar ook bij het verstrekken van parkeervergunningen valt meestal nog heel wat te besparen (op personele capaciteit) door te kiezen voor meer automatisering/digitalisering. Dat is echter eenvoudiger gezegd dan gedaan, want vaak zijn er allerlei regels en interne procedures die verdergaande automatisering in de weg staan. Hier een voorbeeld uit Amsterdam, waar ik op dit moment bezig ben met het implementeren van een nieuw parkeervergunningensysteem.

In Amsterdam worden de (meeste) vergunningen verstrekt door Cition BV, door de gemeente Amsterdam opgericht. De aandelen zijn in handen van Amsterdam. Doelen van het inmiddels draaiende nieuwe vergunningensysteem zijn het verbeteren van de efficiency (lagere kosten) en de klantvriendelijkheid. Eén van de middelen om dat te bereiken is het rechtstreeks toegang hebben tot de persoonsgegevens van de klanten (parkeervergunninghouders en aanvragers van een parkeervergunning). Deze gegevens worden beheerd door een dienst van de gemeente Amsterdam. Op dit moment hebben de medewerkers van Cition nog raadpleegschermen waarvan ze de persoonsgegevens dienen over te tikken in het vergunningensysteem. Het voordeel van een rechtstreekse toegang (koppeling van het vergunningensysteem) is evident. Immers, gegevens hoeven dan niet meer overgetikt te worden. Dat betekent niet alleen aanzienlijk minder werk, maar ook het verminderen van fouten en het verder verkleinen van de mogelijkheden van fraude. Een parkeervergunning in Amsterdam is, zeker in stadsdelen met een wachtlijst, erg gewild! Ook voor een persoonlijke pagina, waarbij burgers via DigiD zelf kunnen inloggen, biedt een rechtstreekse koppeling voordelen. De burger hoeft niet zelf zijn eigen persoonsgegevens in te voeren.

Maar een rechtstreekse toegang krijgen is simpeler gezegd dan gedaan. Om dat voor elkaar te krijgen is namelijk eerst toestemming nodig van een gemeentelijke commissie (registratiecommissie), die bepaalt of op een juiste wijze met de persoonsgegevens wordt omgegaan. Vervolgens is een aanpassing nodig van de overeenkomsten van de verschillende stadsdelen en Haven Amsterdam met Cition, en daarnaast moeten de medewerkers van Cition aangesteld worden als onbezoldigd ambtenaar door de stadsdelen. Tevens is toestemming en medewerking nodig van de dienst die de gegevens kan leveren en vervolgens moet een accountantsdienst nog een audit doen om te bepalen of de werkwijze inderdaad juist is. Dat Cition daarbij niet zonder meer gezien wordt als een overheidsorganisatie en als onderdeel van de gemeente Amsterdam en dat de medewerkers van Cition niet de status van ambtenaar hebben, vereenvoudigt deze discussies niet. Voor al die groepen is de noodzaak voor een snel besluitvormingstraject aanzienlijk kleiner dan de door Cition gevoelde noodzaak om te komen tot een snelle implementatie. Het traject om te voldoen aan alle regels beslaat dan ook inmiddels al ongeveer een jaar.

Regelgeving lijkt hier zijn doel voorbij te schieten. Het meer automatiseren van een gegevensoverdracht, waarbij per saldo niet meer bevoegdheden worden verstrekt aan de medewerkers van Cition, en die voor zowel de klant als de burger louter voordelen oplevert (tenzij men gericht is op frauduleuze praktijken) blijkt verreweg van eenvoudig te realiseren. Het buiten de gemeente plaatsen van een dienst vergemakkelijkt het proces niet. Waar aan de ene kant beoogd wordt door verzelfstandiging of uitbesteding juist kostenvoordelen te behalen (door Cition ook bereikt), leidt diezelfde verzelfstandiging of uitbesteding er toe dat andere regels gaan gelden (dan voor een gemeentelijke dienst). En die regels kunnen weer een belemmering zijn bij het realiseren van het vergroten van de efficiency en klantvriendelijkheid van de vergunningverleningprocessen. Dat laat overigens onverlet de grote mogelijkheden tot kostenbesparingen en verbetering van de dienstverlening die er liggen op het vlak van de vergunningverlening.