Roetfilters vrachtwagens helpen niet echt
Om de emissies van fijnstof door het wegverkeer te verminderen, werd in 2006 een subsidieregeling gestart voor halfopen roetfilters voor vrachtwagens. Het rendement van dergelijke roetfilters is in de praktijk veel lager dan in de typegoedkeuringsprocedure, blijkt uit een onderzoek van TNO.
Daarnaast is het rendement sterk afhankelijk van de manier van gebruik: bij gebruik in de stad en nationaal transport is het rendement 5-20%, terwijl bij langdurig snelweggebruik,zoals bij internationaal transport, een rendement van 20-40% gehaald wordt.
TNO heeft tussen mei en december 2008 in opdracht van het ministerie van VROM zes halfopen roetfilters voor vrachtwagen uit de praktijk gehaald en uitgebreid getest in het TNO Powertrains Test Centre te Helmond. De gebruikte roetfilters waren 10-19 maanden gebruikt, en hadden 30.000-140.000 kilometer afgelegd. De uitgevoerde tests zijn representatief voor het gebruik van de roetfilters in de praktijk, op bijvoorbeeld de snelweg of voor stadsdistributie. Het onderzochte filtertype vertegenwoordigt 90% van de halfopen roetfilters die momenteel rondrijden in Nederland.
De oorzaak van de tegenvallende prestaties ligt volgens TNO in de temperatuur van het uitlaatgas tijdens gebruik. Als de uitlaatgassen warm genoeg zijn, wordt het gefilterde roet verbrand in het roetfilter. Met name bij stadsritten worden de uitlaatgassen hiervoor echter niet warm genoeg, en wordt het opgeslagen roet uiteindelijk weer uitgestoten in de buitenlucht.
Het gaat hier om halfopen roetfilters die achteraf gemonteerd worden op in gebruik zijnde voertuigen. Onder subsidieregelingen van VROM worden ook gesloten roetfilters gemonteerd. 35% van de roetfilters voor vrachtwagens zijn van dit type, evenals vrijwel alle roetfilters op stadsbussen en op nieuwe personenwagens. Deze roetfilters hebben een rendement van meer dan 90%. Door de constructie, waarin de uitlaatgassen door een poreuze wand moeten stromen, is het rendement niet afhankelijk van de gebruiksomstandigheden. Er is momenteel geen reden om te twijfelen aan de effectiviteit van gesloten roetfilters.