Evaluatie: Fietsersbond landelijk en lokaal doeltreffend, in regio ruimte voor verbetering

De Fietsersbond is effectief en doeltreffend in het behartigen van de belangen van fietsers en slaagt er goed in om onderwerpen op bestuurlijke en ambtelijke agenda te krijgen. De organisatie draagt daarmee bij het bereiken van concrete doelstellingen. Op regionaal niveau lijkt de doeltreffendheid minder te zijn. Dat blijkt uit een evaluatie van deze organisatie in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

De Fietsersbond is voor het ministerie een belangrijke partner om de doelen van Tour de Force te behalen en ontvangt jaarlijks een subsidie van IenW. Die subsidieregeling wordt elke vijf jaar geëvalueerd, om inzicht te krijgen in de effectiviteit en doeltreffendheid. RoyalHaskoningDHV heeft het onderzoek uitgevoerd en is positief. Volgens staatssecretaris Stientje van Veldhoven biedt dit een goede basis om de subsidie na afloop van de huidige subsidieregeling voort te zetten.

Effectiviteit

De Fietsersbond opereert op drie niveaus, namelijk lokaal, regionaal en landelijk. De evaluatie toont dat de inhoudelijke kennis en kunde van de Fietsersbond daarbij steeds wordt gewaardeerd en dat de organisatie vaak invloed uitoefent op het realiseren van beleid. Volgens RHDHV boeken de vrijwilligers en medewerkers van de organisatie veelvuldig concreet resultaat.

Op lokaal gebied gaat het dan met name over lokale infrastructuur en fietsvoorzieningen, terwijl op landelijk gebied de lobby zichtbaar is bij het Nationaal Toekomstbeeld Fiets en er inmiddels vragen van de Fietsersbond terugkomen in de Tweede Kamer. Bovendien is de organisatie vaak doeltreffend: medewerkers en vrijwilligers en de juiste beleidsmedewerkers bij landelijke en lokale overheden elkaar goed te vinden.

Verbetering in de regio

Op regionaal niveau is nog wel wat te winnen als het gaat om doeltreffendheid. Uit de evaluatie blijkt dat dit onder andere komt door een sterk wisselende organisatiegraad en afhankelijkheid van individuen. Hierdoor verschillen de kwaliteit en tevredenheid van de regionale samenwerking (en bijbehorende resultaten) sterk per regio. Door de toenemende aandacht voor het regionaal fietsbeleid is versterking van de regionale organisatie en samenwerking van de Fietsersbond wenselijk.

In de evaluatie zijn een aantal aanbevelingen gedaan om de lokale en regionale behartiging in stand te houden. Omdat de kwaliteit van de lokale adviezen en belangenbehartig afhankelijk is van de expertise, de houding en de werkwijze van vrijwilligers, is versterking van de vaardigheden van deze vrijwilligers wenselijk. Voor de toekomstbestendigheid op de lange termijn, zou het verstandig zijn als de Fietsersbond nieuwe leden werft en werkt aan een verjonging van het vrijwilligersbestand.

Landelijke aanbevelingen

Het werken aan een verjonging van het vrijwilligersbestand, is ook aan advies voor de landelijke Fietsersbond. Continuïteit en toekomstbestendigheid is daar namelijk een aandachtspunt. Behalve het werven van jongere leden en medewerkers, kan de organisatie werken aan een verdere professionalisering van de vrijwilligers en/of commercialisering van de organisatie. Dit helpt de Fietsersbond om mee te bewegen in een dynamische wereld.

RHDHV ziet dat het landelijke team relatief klein is, waardoor de continuïteit van de taken soms kwetsbaar is. Verdere versterking van het team, onderlinge achtervang en spreiding van taken kunnen hierbij helpen om de continuïteit van werkzaamheden te borgen.

Reactie

Staatssecretaris Van Veldhoven geeft in haar brief aan de Tweede Kamer aan dat de Fietsersbond zich goed herkent in het beeld van de evaluatie en er is zelfs al actie ondernomen. Sinds begin dit jaar is de inzet van het Landelijk Bureau voor de ondersteuning van de lokale afdelingen opgeschroefd. Verder kijkt de Fietsersbond hoe de regionale inzet versterkt kan worden, nu de fiets vaak hoger op de agenda staat bij provincies en stadsregio’s.

De Fietsersbond pakt de vergrijzing aan door de instelling van een Commissie Nieuwe Fietsersbond die met adviezen moeten komen voor een toekomstvaste organisatie. Van Veldhoven wijst besluitend op een positief punt: de trend van dalende ledenaantallen is afgelopen jaar gekeerd.