Paaltjes op fietspaden kunnen een goedkope en effectieve manier zijn om auto’s te weren, maar er gebeuren ook de nodige ongelukken mee. Jaarlijks raken een paar honderd fietsers ernstig gewond als gevolg van aanrijdingen met paaltjes. Volgens de CROW-aanbevelingen mogen wegbeheerders alleen paaltjes toepassen als dit strikt noodzakelijk is. De praktijk is anders. Daarom heeft het Fietsberaad een concept-keuzeschema opgesteld, dat helpt bij afwegingen over noodzaak en bij een veilige vormgeving.

Het plaatsen van een paaltje op een fietspad kan een voordelige en effectieve manier zijn om motorvoertuigen te weren. Met het plaatsen van een paar eenvoudige paaltjes kan bijvoorbeeld de verkeerscirculatie drastisch veranderen en daarmee de veiligheid en leefbaarheid van een complete woonwijk. Een kleine investering, met nauwelijks onderhouds- en handhavingskosten, aldus het Fietsberaad.
Deze voordelen verklaren wellicht waarom er op de Nederlandse fietspaden honderdduizenden, misschien wel een paar miljoen paaltjes staan. Maar ze zijn ook een veelvoorkomende oorzaak van enkelvoudige fietsongevallen. Elk jaar worden een paar honderd fietsers in het ziekenhuis opgenomen vanwege een aanrijding met een paaltje. Het betreft vooral ouderen. De maatschappelijke kosten van een eenvoudig paaltje kunnen daarmee behoorlijk oplopen, aldus het Fietsberaad. Een ander nadeel van paaltjes is dat ze doorgang voor gladheidbestrijdings- en hulpvoertuigen kunnen belemmeringen.
Dit voorjaar is in Amersfoort en Goes, met ondersteuning van de adviesbureaus DTV Consultants en Mobycon, op verschillende wijzen geïnventariseerd waar fietsers problemen ervaren met aanwezige paaltjes op fietspaden. In Amersfoort is dit gebeurd met gebruikmaking van een speciaal hiervoor ontwikkelde website, waar gestemd kon worden op de meest onveilige paaltjes. In Goes werd gebruik gemaakt van de gebruikelijke communicatiemiddelen (krant, gemeenteblad, gemeentewebsite e.d.) en is meer tijd besteed aan een keuzemethodiek. Vervolgens is in beide gemeenten een afweging gemaakt: welke paaltjes zijn hinderlijk of gevaarlijk? Dit mondde uit in gemeentelijke actieplannen ter verwijdering van paaltjes of ter verbetering van de zichtbaarheid ervan.
Het Fietsberaad heeft daarnaast nu een concept-keuzeschema opgesteld aan de hand waarvan is te bepalen waar en wanneer een paaltje nuttig en nodig is. Het schema bevat 5 vragen:
1. Is er (zonder paaltje) een probleem?
2. Kan het probleem ook opgelost worden zonder paaltje?
3. Wat is de beste locatie voor een paaltje?
4. Is een goede vormgeving van het paaltje mogelijk?
5. Is het probleem groter dan de nadelen van het paaltje?

Het Fietsberaad vraagt reacties van mensen uit de praktijk op het schema. Het wordt ook gepresenteerd en bediscussieerd tijdens een bijeenkomst op 7 juni van het Fietsberaad (zie ook Agenda).