parkeerplaats voor deelauto

Groei autodeelmarkt sterk afhankelijk van lokaal beleid

Wil Mobility as a Service (MaaS) werken, dan moet de autodeelmarkt flink groeien, stellen Martien Das van Rijkswaterstaat en Friso Metz van adviesbureau Advier. De groei is volgens hen sterk afhankelijk van gemeentelijk beleid. Maar in de meeste gemeenten bieden hierin nog geen ruimte voor de deelauto, zien ze. Binnen de Green Deal Autodelen ontwikkelden zij daarom tien punten die een transitie moeten versnellen.

De deelauto vormt een belangrijke bouwsteen van de MaaS-keten, benadrukken Das en Metz. Werkt dit ene onderdeel niet goed, dan werkt de hele keten volgens hen niet. Datzelfde geldt overigens als andere bouwstenen als ov en de deelfiets niet goed werken, stellen ze.

“De potentie van de deelauto verschilt wel tussen stad en platteland”, zegt Das. In grote steden liggen veel voorzieningen dicht bij elkaar en zijn veel ritten met het OV, met de fiets of zelfs lopend te doen. Weinig mensen hebben hier een eigen auto – ook vanwege gebrek aan of hoge kosten voor parkeerplekken. Een deelauto is dan handig voor speciale ritten binnen de stad, voor als het regent of voor bezoek van plekken die slecht bereikbaar zijn. In de landelijke gebieden hebben juist meer mensen een eigen auto, en soms zelfs meer. Hier kan de deelauto de tweede of derde auto vervangen.

Voordelen

De deelauto heeft veel voordelen, zien Das en Metz. Zo kan hij goedkoper zijn voor wie minder dan 10.000, 12.000 kilometer per jaar rijdt. En daarnaast zijn deelauto’s vaak moderne, schone en elektrische auto’s – ze worden veelvuldig gebruikt, gaan minder lang mee en kunnen dan ook sneller vervangen worden. Zo’n moderne auto is niet alleen goed voor het milieu, hij is ook nog eens handig voor als een stad een strenge milieuzone heeft. Daarnaast heb je met een deelauto geen vaste, eigen parkeerplaats nodig, wat weer het aanvragen en betalen van een mogelijke vergunning scheelt.

Ook voor gemeentes heeft de deelauto voordelen volgens Das en Metz. Zo neemt de parkeerdruk af, net als de drukte op de weg. En daarnaast kunnen gemeentes de parkeernorm verlagen waardoor bouwen betaalbaarder moet worden.

Businesscase

Begin 2017 waren er 30.000 deelauto’s in Nederland, becijferde CROW-KpVV. En dat aantal groeit volgens hen. “De grootste groei zit ‘m in particulieren initiatieven: mensen die hun auto bijvoorbeeld op SnappCar aanbieden”, zegt Das. “De drempel om dat te doen is heel laag. In elke gemeente kan je via zo’n autodeelsite wel een auto huren. Maar wil een bedrijf deelauto’s gaan aanbieden, dan is eerst een positieve businesscase nodig en soms ook nog verschillende vergunningen – het kan zo maar zes tot negen maanden duren voor er een deelauto is.”

Maar het mag, zo stellen ze, nog meer groeien. Consumenten mogen nog meer doordrongen raken van de voordelen. En bovendien, zeggen ze: hoe meer deelauto’s, hoe groter de nabijheid van een deelauto en hoe groter de aantrekkelijkheid.

Gemeentelijk beleid

De groei van de deelautomarkt is volgens Das en Metz sterk afhankelijk van het gemeentelijk beleid. Veel gemeentes doen nog niets met de deelauto, zien zij. Met de Green Deal autodelen proberen zij gemeentes warm te maken voor de deelauto. Acht steden hebben zich nu aangesloten. In totaal doen er 36 organisaties mee. Doel is dat er in 2020 100.000 deelauto’s rondrijden in Nederland.

Juist doordat het aantal deelauto’s sterk groeit, denken veel gemeentes: het gaat prima. Of ze denken: laten marktpartijen het zelf maar regelen.

Voor het feit dat weinig gemeentes actief beleid voeren op de deelauto, heeft Das wel een verklaring. “Juist doordat het aantal deelauto’s sterk groeit, denken veel gemeentes: het gaat prima. Of ze denken: laten marktpartijen het zelf maar regelen.”

Urgentie

Vanuit Green Deal Autodelen willen ze gemeenten laten zien: de deelauto kan bijdragen aan het behalen van beleidsdoelen op het gebied van klimaat en wonen, dus inzetten op de deelauto loont. De urgentie is in steden het grootst, ziet Das. “Na de crisis zijn er veel nieuwbouwprojecten bijgekomen. Wat steden nodig hebben, is bijvoorbeeld een ontkoppeling van het aantal bewoners en aantal auto’s. Ruimte om iedereen een parkeerplek te geven is er niet. Steden willen kunnen groeien zonder de nadelen die hier traditioneel mee gepaard gaan.”

Om gemeentes warm te maken, is binnen de Green Deal Autodelen een checklist gemaakt. Das en Metz omschrijven het als ‘de belangrijkste versnellingspunten voor de transitie van autobezit naar autodelen’. De punten zijn toepasbaar voor alle gemeenten en hoeven niet per se veel te kosten, benadrukken ze.

1. Formuleer een ambitie voor autodelen

Metz: “Gemeentes kunnen nadenken over wat de deelauto hen oplevert, maar ook waar ze op in willen zetten qua menskracht en budget.”

2. Maak een eenvoudig aanvraagproces voor gereserveerde parkeerplaatsen

“De meeste autodeelconcepten hebben een plek nodig in de openbare ruimte om een auto neer te zetten. Bij sommige gemeenten duurt het wel drie jaar duren voordat er een besluit ligt. Dat werkt niet natuurlijk.”

3. Hanteer redelijke tarieven voor de parkeervergunning

“Sommige gemeentes zeggen tegen deelautoaanbieders: dit vinden we leuk, een parkeervergunning kost je niks. Maar er zijn ook gemeente die zeggen: u bent een bedrijf, u heeft een zakelijke vergunning nodig. En die is vaak duurder dan een bewonersvergunning.”

4. Maak één loket voor autodelen

“Stel je wilt als deelautoaanbieder iets in een gemeente omdat je daar kansen ziet. Wie benader je dan? En stel dat je als bewoners een deelauto wilt aanschaffen, waar moet je dan zijn? Dat is lang niet altijd duidelijk. Goede communicatie is belangrijk.”

5. Zorg voor goed beheer en handhaving

“Stel: de weg wordt opnieuw bestraat. De stratenmaker heeft met een brief iedereen geïnformeerd om zijn of haar auto weg te halen. Maar wat als er een deelauto in de straat staat? Als het beheer niet geregeld is, gaan dit soort zaken mis.”

6. Verstrek informatie

“De gemeente heeft fantastische kanalen om bewoners te benaderen. Gebruik die om te vertellen wat autodelen is en waarom het interessant kan zijn. Een bewonersavond over parkeren in de wijk is hier ook een geschikt moment voor.”

7. Maak autodelen zichtbaar

“Bij iedere bushalte staat een bord met wie vervoerder is en wie welke lijnen er rijden. Zoiets zouden gemeentes ook kunnen doen bij autodeellocaties. Maak autodelen zichtbaar, laat zien: dit is een plek waar iets gebeurt.”

8. Communiceer ook over peer-to-peer autodelen

“Peer-to-peer autodelen houdt in dat bewoners onderling een auto delen. Uit onderzoek bleek dat ook deze vorm van autodelen positieve effecten heeft. Neem dit mee in de communicatie.”

9. Deel het eigen wagenpark

“Veel gemeente-auto’s staan ’s avonds stil en ’s avonds is juist de meeste vraag naar een auto. Waarom deel je je auto’s niet met omwonenden. Zeker op het platteland, waar marktpartijen minder snel naar toetrekken, kan dit een optie zijn. Of kan de gemeente in ieder geval de eerste stap zetten.”

10. Moedig autodelen bij bedrijven aan

“Bedrijven kunnen ook deelauto’s inzetten in plaats van iedereen met zijn eigen (lease)auto te laten rijden. Hier is nog veel te winnen. Het bespaart kosten en maakt mensen bewuster.”

11. Stimuleer burgerinitiatieven

“Dit kan om een peer-to-peer concept gaan, maar ook om een deelauto die de buurt samen aanschaft. Wie koopt die dan bijvoorbeeld? Hoe is en blijft die toegankelijk voor iedereen? Gemeentes kunnen hier over meedenken.”

12. Ontmoedig autobezit
13. Maak autobezit minder aantrekkelijk

“Deze punten vallen samen. Als autobezit heel laagdrempelig is, kan iedereen een auto voor de deur zetten. Maar als het lastiger is – bijvoorbeeld omdat voor een tweede auto een vergunning moet aanvragen of verder moet parkeren – dan kunnen mensen wel eens een deelauto gaan overwegen. Het gaat erom dat gemeentes de juiste randvoorwaarden creëren om mensen enthousiast te maken voor een deelauto.”

14. Haal parkeerplaatsen weg als het autodelen groeit

“Als vier mensen hun eigen auto wegdoen en samen een deelauto aanschaffen, dan heb je drie parkeerplekken over. Daar kun je veel leuke dingen mee doen: groen terugplaatsen bijvoorbeeld of een speeltuintje neerzetten.”

15. Verlaag de parkeernorm als de ontwikkelaar deelauto’s plaatst

“Het mes snijdt aan twee kanten: de projectontwikkelaar heeft meer ruimte om te bouwen en de nieuwe bewoners weten: hier past maar een beperkt aantal auto’s, daar moet ik rekening mee houden.”

Meer weten over dit onderwerp? Martien Das en Friso Metz spreken hier ook over op het MaaS Congres van VERKEERSNET. Klik hier voor meer informatie.

Auteur: Jan Pieter Rottier

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Groei autodeelmarkt sterk afhankelijk van lokaal beleid - VerkeersNet
parkeerplaats voor deelauto

Groei autodeelmarkt sterk afhankelijk van lokaal beleid

Wil Mobility as a Service (MaaS) werken, dan moet de autodeelmarkt flink groeien, stellen Martien Das van Rijkswaterstaat en Friso Metz van adviesbureau Advier. De groei is volgens hen sterk afhankelijk van gemeentelijk beleid. Maar in de meeste gemeenten bieden hierin nog geen ruimte voor de deelauto, zien ze. Binnen de Green Deal Autodelen ontwikkelden zij daarom tien punten die een transitie moeten versnellen.

De deelauto vormt een belangrijke bouwsteen van de MaaS-keten, benadrukken Das en Metz. Werkt dit ene onderdeel niet goed, dan werkt de hele keten volgens hen niet. Datzelfde geldt overigens als andere bouwstenen als ov en de deelfiets niet goed werken, stellen ze.

“De potentie van de deelauto verschilt wel tussen stad en platteland”, zegt Das. In grote steden liggen veel voorzieningen dicht bij elkaar en zijn veel ritten met het OV, met de fiets of zelfs lopend te doen. Weinig mensen hebben hier een eigen auto – ook vanwege gebrek aan of hoge kosten voor parkeerplekken. Een deelauto is dan handig voor speciale ritten binnen de stad, voor als het regent of voor bezoek van plekken die slecht bereikbaar zijn. In de landelijke gebieden hebben juist meer mensen een eigen auto, en soms zelfs meer. Hier kan de deelauto de tweede of derde auto vervangen.

Voordelen

De deelauto heeft veel voordelen, zien Das en Metz. Zo kan hij goedkoper zijn voor wie minder dan 10.000, 12.000 kilometer per jaar rijdt. En daarnaast zijn deelauto’s vaak moderne, schone en elektrische auto’s – ze worden veelvuldig gebruikt, gaan minder lang mee en kunnen dan ook sneller vervangen worden. Zo’n moderne auto is niet alleen goed voor het milieu, hij is ook nog eens handig voor als een stad een strenge milieuzone heeft. Daarnaast heb je met een deelauto geen vaste, eigen parkeerplaats nodig, wat weer het aanvragen en betalen van een mogelijke vergunning scheelt.

Ook voor gemeentes heeft de deelauto voordelen volgens Das en Metz. Zo neemt de parkeerdruk af, net als de drukte op de weg. En daarnaast kunnen gemeentes de parkeernorm verlagen waardoor bouwen betaalbaarder moet worden.

Businesscase

Begin 2017 waren er 30.000 deelauto’s in Nederland, becijferde CROW-KpVV. En dat aantal groeit volgens hen. “De grootste groei zit ‘m in particulieren initiatieven: mensen die hun auto bijvoorbeeld op SnappCar aanbieden”, zegt Das. “De drempel om dat te doen is heel laag. In elke gemeente kan je via zo’n autodeelsite wel een auto huren. Maar wil een bedrijf deelauto’s gaan aanbieden, dan is eerst een positieve businesscase nodig en soms ook nog verschillende vergunningen – het kan zo maar zes tot negen maanden duren voor er een deelauto is.”

Maar het mag, zo stellen ze, nog meer groeien. Consumenten mogen nog meer doordrongen raken van de voordelen. En bovendien, zeggen ze: hoe meer deelauto’s, hoe groter de nabijheid van een deelauto en hoe groter de aantrekkelijkheid.

Gemeentelijk beleid

De groei van de deelautomarkt is volgens Das en Metz sterk afhankelijk van het gemeentelijk beleid. Veel gemeentes doen nog niets met de deelauto, zien zij. Met de Green Deal autodelen proberen zij gemeentes warm te maken voor de deelauto. Acht steden hebben zich nu aangesloten. In totaal doen er 36 organisaties mee. Doel is dat er in 2020 100.000 deelauto’s rondrijden in Nederland.

Juist doordat het aantal deelauto’s sterk groeit, denken veel gemeentes: het gaat prima. Of ze denken: laten marktpartijen het zelf maar regelen.

Voor het feit dat weinig gemeentes actief beleid voeren op de deelauto, heeft Das wel een verklaring. “Juist doordat het aantal deelauto’s sterk groeit, denken veel gemeentes: het gaat prima. Of ze denken: laten marktpartijen het zelf maar regelen.”

Urgentie

Vanuit Green Deal Autodelen willen ze gemeenten laten zien: de deelauto kan bijdragen aan het behalen van beleidsdoelen op het gebied van klimaat en wonen, dus inzetten op de deelauto loont. De urgentie is in steden het grootst, ziet Das. “Na de crisis zijn er veel nieuwbouwprojecten bijgekomen. Wat steden nodig hebben, is bijvoorbeeld een ontkoppeling van het aantal bewoners en aantal auto’s. Ruimte om iedereen een parkeerplek te geven is er niet. Steden willen kunnen groeien zonder de nadelen die hier traditioneel mee gepaard gaan.”

Om gemeentes warm te maken, is binnen de Green Deal Autodelen een checklist gemaakt. Das en Metz omschrijven het als ‘de belangrijkste versnellingspunten voor de transitie van autobezit naar autodelen’. De punten zijn toepasbaar voor alle gemeenten en hoeven niet per se veel te kosten, benadrukken ze.

1. Formuleer een ambitie voor autodelen

Metz: “Gemeentes kunnen nadenken over wat de deelauto hen oplevert, maar ook waar ze op in willen zetten qua menskracht en budget.”

2. Maak een eenvoudig aanvraagproces voor gereserveerde parkeerplaatsen

“De meeste autodeelconcepten hebben een plek nodig in de openbare ruimte om een auto neer te zetten. Bij sommige gemeenten duurt het wel drie jaar duren voordat er een besluit ligt. Dat werkt niet natuurlijk.”

3. Hanteer redelijke tarieven voor de parkeervergunning

“Sommige gemeentes zeggen tegen deelautoaanbieders: dit vinden we leuk, een parkeervergunning kost je niks. Maar er zijn ook gemeente die zeggen: u bent een bedrijf, u heeft een zakelijke vergunning nodig. En die is vaak duurder dan een bewonersvergunning.”

4. Maak één loket voor autodelen

“Stel je wilt als deelautoaanbieder iets in een gemeente omdat je daar kansen ziet. Wie benader je dan? En stel dat je als bewoners een deelauto wilt aanschaffen, waar moet je dan zijn? Dat is lang niet altijd duidelijk. Goede communicatie is belangrijk.”

5. Zorg voor goed beheer en handhaving

“Stel: de weg wordt opnieuw bestraat. De stratenmaker heeft met een brief iedereen geïnformeerd om zijn of haar auto weg te halen. Maar wat als er een deelauto in de straat staat? Als het beheer niet geregeld is, gaan dit soort zaken mis.”

6. Verstrek informatie

“De gemeente heeft fantastische kanalen om bewoners te benaderen. Gebruik die om te vertellen wat autodelen is en waarom het interessant kan zijn. Een bewonersavond over parkeren in de wijk is hier ook een geschikt moment voor.”

7. Maak autodelen zichtbaar

“Bij iedere bushalte staat een bord met wie vervoerder is en wie welke lijnen er rijden. Zoiets zouden gemeentes ook kunnen doen bij autodeellocaties. Maak autodelen zichtbaar, laat zien: dit is een plek waar iets gebeurt.”

8. Communiceer ook over peer-to-peer autodelen

“Peer-to-peer autodelen houdt in dat bewoners onderling een auto delen. Uit onderzoek bleek dat ook deze vorm van autodelen positieve effecten heeft. Neem dit mee in de communicatie.”

9. Deel het eigen wagenpark

“Veel gemeente-auto’s staan ’s avonds stil en ’s avonds is juist de meeste vraag naar een auto. Waarom deel je je auto’s niet met omwonenden. Zeker op het platteland, waar marktpartijen minder snel naar toetrekken, kan dit een optie zijn. Of kan de gemeente in ieder geval de eerste stap zetten.”

10. Moedig autodelen bij bedrijven aan

“Bedrijven kunnen ook deelauto’s inzetten in plaats van iedereen met zijn eigen (lease)auto te laten rijden. Hier is nog veel te winnen. Het bespaart kosten en maakt mensen bewuster.”

11. Stimuleer burgerinitiatieven

“Dit kan om een peer-to-peer concept gaan, maar ook om een deelauto die de buurt samen aanschaft. Wie koopt die dan bijvoorbeeld? Hoe is en blijft die toegankelijk voor iedereen? Gemeentes kunnen hier over meedenken.”

12. Ontmoedig autobezit
13. Maak autobezit minder aantrekkelijk

“Deze punten vallen samen. Als autobezit heel laagdrempelig is, kan iedereen een auto voor de deur zetten. Maar als het lastiger is – bijvoorbeeld omdat voor een tweede auto een vergunning moet aanvragen of verder moet parkeren – dan kunnen mensen wel eens een deelauto gaan overwegen. Het gaat erom dat gemeentes de juiste randvoorwaarden creëren om mensen enthousiast te maken voor een deelauto.”

14. Haal parkeerplaatsen weg als het autodelen groeit

“Als vier mensen hun eigen auto wegdoen en samen een deelauto aanschaffen, dan heb je drie parkeerplekken over. Daar kun je veel leuke dingen mee doen: groen terugplaatsen bijvoorbeeld of een speeltuintje neerzetten.”

15. Verlaag de parkeernorm als de ontwikkelaar deelauto’s plaatst

“Het mes snijdt aan twee kanten: de projectontwikkelaar heeft meer ruimte om te bouwen en de nieuwe bewoners weten: hier past maar een beperkt aantal auto’s, daar moet ik rekening mee houden.”

Meer weten over dit onderwerp? Martien Das en Friso Metz spreken hier ook over op het MaaS Congres van VERKEERSNET. Klik hier voor meer informatie.

Auteur: Jan Pieter Rottier

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.