2020-03-23 14:09:59 DEN HAAG - Op een Dynamisch Route-InformatiePaneel boven de A12 wordt gewaarschuwd om je te houden aan de coronamaatregelen. ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

Wat zegt 65% daling verkeersdrukte over de tijd na de coronacrisis?

2020-03-23 14:09:59 DEN HAAG - Op een Dynamisch Route-InformatiePaneel boven de A12 wordt gewaarschuwd om je te houden aan de coronamaatregelen. ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

De verkeersdrukte op de snelweg liep afgelopen zondag terug tot 35 procent van wat het vorig jaar op dat moment was. De daling zette al in vanaf 9 maart, toen premier Rutte opriep om elkaar geen hand meer te geven. Dat blijkt uit een analyse van Goudappel-adviseur Marco de Baat. De cijfers zette hem op het spoor van een nieuwe onderzoeksvraag: hoeveel moet de verkeersdrukte afnemen om het aantal files straks structureel te kunnen terugdringen?

“Een afname van ruim zestig procent is natuurlijk absurd”, zegt De Baat, duidelijk nog verbaasd door de uitkomsten van zijn analyse. De adviseur mobiliteit en ruimte bij adviesbureau Goudappel Coffeng vergeleek de relatieve verkeersdrukte op de snelweg in afgelopen weken met dezelfde periode vorig jaar. Hij gebruikte daarvoor de lusdata-gegevens van de NDW. Afgelopen zondag was de relatieve verkeersdrukte afgenomen tot 35 procent.

“Je ziet de drukte geleidelijk steeds meer afnemen”, vertelt hij. Zijn analyse begint hij dinsdag 3 maart. Dan gebeurt er nog vrij weinig. Dat verandert pas als premier Mark Rutte op maandag 9 maart oproept om geen handen meer te schudden. En nadat hij oproept om zo veel mogelijk thuis te gaan werken, zie je dat de daling harder gaat. “Je ziet van lieverlee het besef ontstaan dat mensen zich moeten aanpassen en thuis moeten blijven.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Impact van Corona op het verkeer in maart 2020 BEELD Goudappel Coffeng
Impact van Corona op het verkeer in maart 2020 BEELD Goudappel Coffeng

De Baat wil wel een voorbehoud maken. “Je zou kunnen concluderen dat mensen minder vaak de auto pakken. Maar het kan ook dat mensen minder verre verplaatsingen maken. Misschien gaan ze wel naar het bos in de buurt en hoeven daarvoor niet de snelweg op. Dat soort informatie haal je hier dan weer niet uit.” Het zou in dat licht interessant zijn, vindt hij, om te kijken naar data van het onderliggend wegennet. Maar dat gaat nog niet zo makkelijk. “Dat is een stuk lastiger. Die data is nog niet zo centraal ontsloten. De NDW probeert dat overigens wel steeds meer voor elkaar te krijgen.”

Massaal

Inzichten uit een analyse van zijn collega Sander van der Drift, geodata scientist bij DAT.Mobility, bieden interessante inzichten. Hij analyseerde afgelopen weekend verplaatsingen met verschillende vervoersmiddelen in Nederland. Hij vergeleek hiervoor afgelopen donderdag tot en met zondag met dezelfde dagen in een normale periode. Data van het Nederlands Verplaatsingspanel vormde de basis. Dit panel, een initiatief van Kantar, Mobidot en DAT.Mobility, bestaat uit een representatieve groep van meer dan vijfduizend Nederlanders.

Te zien is onder meer dat er op donderdag overdag meer wordt gefietst en gewandeld. Het autoverkeer is sterk afgenomen, de ochtend- en avondspits zijn vrijwel verdwenen en het openbaar vervoer wordt praktisch niet meer gebruikt. Afgelopen weekend maakte Nederland veel recreatieve verplaatsingen met de fiets en te voet. De recreatiegebieden werden goed bezocht, het autogebruik is vrijwel gehalveerd en het OV-gebruik is marginaal.

Tekst gaat verder onder de video

Of het komende dagen nog rustiger wordt op de snelweg, valt te bezien, zegt De Baat. “Ik verwacht dat het wat zal afvlakken. Een deel van de mensen moet nog steeds de weg op: mensen die in de logistiek werken, maar ook in de zorg of bij de nood- en hulpdiensten. Maar het zal ook afhangen van de vraag of er strengere maatregelen aangekondigd worden. Stel dat er nog meer bedrijven dicht moeten. Of stel dat we in een totale lockdown komen. Hoeveel verkeer heb je dan nog op de snelweg?”

Substantieel terugdringen

De cijfers zette hem aan het nadenken over een nieuwe onderzoeksvraag: wat kunnen we van die afname van de verkeersdrukte leren voor de periode dat alle corona-maatregelen weer opgeheven zijn. Een interessante vraag volgens hem, omdat er in Nederland veel wordt nagedacht over het verbeteren van de doorstroming. Onder meer in het kader van Beter Benutten, waarin via werkgeversaanpakken maatregelen als thuiswerken gestimuleerd worden. Dat er met deze cijfers bijna geen files meer staan, zal niet veel mensen verbazen, denkt hij. Het is, zegt hij, vooral de vraag: hoeveel verkeersafname heb je nodig om het fileprobleem substantieel terug te dringen?

“Je hoort nog wel eens de opmerking ‘als de verkeersdrukte 10 procent daalt, heb je al een groot deel van de files opgelost.’ Dat klinkt best interessant. Vrijdag 13 maart, de dag nadat Rutte aankondigde dat mensen zo veel mogelijk thuis moesten gaan werken, zag je al nauwelijks file. Behalve ergens door een ongeval. Toen was sprake van een afname van 20 procent van het verkeer, alhoewel vrijdag natuurlijk al een iets rustigere dag is.” Waar die grens ligt, wilde hij onderzoeken. Wanneer heeft een afname van het verkeer echt baat?

Fileprobleem

Om die vraag te beantwoorden zocht hij hulp bij zijn collega Leon Suijs. Sluis bekeek de relatie tussen de verkeersintensiteit en de filezwaarte. Ook hij beriep zich hiervoor op lusdata van de NDW, en op filedata van Rijkswaterstaat. Met verkeersintensiteit wordt het aantal auto’s bedoeld dat in een bepaalde periode zulke tellussen kruisen. Filezwaarte vat hij op als het totaal aantal kilometer file dat in Nederland staat. Hij gooide alle spitsdata voor alle werkdagen in de meetperiode (afgelopen veertien maanden) op een hoop. Daarna zocht hij naar een verband.

Ja thuiswerken heeft zin, dat zie je nu

Het blijkt dat 1 procent verkeersafname gemiddeld gezien leidt tot drie procent minder file. Een afname van 16 procent verkeer leidt dus al bijna tot een halvering van ons fileprobleem. “Per weg of regio zul je nog wel wat verschillen zien, maar dit was, heel algemeen gezegd, de relatie die we vonden”, zegt De Baat.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Verhouding verkeersintensiteit filezwaarte BEELD Goudappel Coffeng
Relatie verkeersintensiteit filezwaarte BEELD Goudappel Coffeng

De uitkomst verbaast hem niet heel erg, zegt hij. “In onze onderzoeken kijken we vaak naar de intensiteit/capaciteit-verhouding. Hoe meer je richting de 1 gaat, hoe meer kans je hebt op file. Bij een verhouding tussen de 0,8 en 1 is structureel sprake van file. Als je daar onder zakt, wordt de doorstroming al veel beter. Dus als de verkeersdrukte of verkeersintensiteit met 20 procent zakt, zit je altijd onder die 0,8 en kunnen mensen dus beter doorrijden.”

Complexe situatie

Nu is de vraag, zegt hij: moeten we, als alles weer normaal is, maar en masse gaan thuiswerken? “Ja thuiswerken heeft zin, dat zie je nu. Maar dit is wel een hele korte periode en ingegeven door een crisis. De vraag is hoe lang mensen het volhouden. Daarnaast kan de ruimte die vrij komt zo weer opgevuld worden als mensen verder weg gaan wonen of werken. Bovendien zie je in deze analyse ook het effect van een daling van de economische activiteiten. Veel werkzaamheden liggen immers stil. Kortom, het blijft een complexe situatie waarin heel veel factoren samenwerken. Maar deze periode kan mensen wel aan het denken zetten om meer thuis te werken.”

De volgende onderzoeksvraag heeft De Baat al paraat. “Sinds vorige week gelden natuurlijk nieuwe maximumsnelheden op de rijksweg. De effecten daarvan zijn behoorlijk vertroebeld door de coronacrisis. Wat betekent het voor de doorstroming? En voor de verkeersveiligheid? Het is verkeerskundig gezien een hele interessante maatregel om te evalueren.”

Auteur: Jan Pieter Rottier

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Wat zegt 65% daling verkeersdrukte over de tijd na de coronacrisis? - VerkeersNet
2020-03-23 14:09:59 DEN HAAG - Op een Dynamisch Route-InformatiePaneel boven de A12 wordt gewaarschuwd om je te houden aan de coronamaatregelen. ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

Wat zegt 65% daling verkeersdrukte over de tijd na de coronacrisis?

2020-03-23 14:09:59 DEN HAAG - Op een Dynamisch Route-InformatiePaneel boven de A12 wordt gewaarschuwd om je te houden aan de coronamaatregelen. ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

De verkeersdrukte op de snelweg liep afgelopen zondag terug tot 35 procent van wat het vorig jaar op dat moment was. De daling zette al in vanaf 9 maart, toen premier Rutte opriep om elkaar geen hand meer te geven. Dat blijkt uit een analyse van Goudappel-adviseur Marco de Baat. De cijfers zette hem op het spoor van een nieuwe onderzoeksvraag: hoeveel moet de verkeersdrukte afnemen om het aantal files straks structureel te kunnen terugdringen?

“Een afname van ruim zestig procent is natuurlijk absurd”, zegt De Baat, duidelijk nog verbaasd door de uitkomsten van zijn analyse. De adviseur mobiliteit en ruimte bij adviesbureau Goudappel Coffeng vergeleek de relatieve verkeersdrukte op de snelweg in afgelopen weken met dezelfde periode vorig jaar. Hij gebruikte daarvoor de lusdata-gegevens van de NDW. Afgelopen zondag was de relatieve verkeersdrukte afgenomen tot 35 procent.

“Je ziet de drukte geleidelijk steeds meer afnemen”, vertelt hij. Zijn analyse begint hij dinsdag 3 maart. Dan gebeurt er nog vrij weinig. Dat verandert pas als premier Mark Rutte op maandag 9 maart oproept om geen handen meer te schudden. En nadat hij oproept om zo veel mogelijk thuis te gaan werken, zie je dat de daling harder gaat. “Je ziet van lieverlee het besef ontstaan dat mensen zich moeten aanpassen en thuis moeten blijven.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Impact van Corona op het verkeer in maart 2020 BEELD Goudappel Coffeng
Impact van Corona op het verkeer in maart 2020 BEELD Goudappel Coffeng

De Baat wil wel een voorbehoud maken. “Je zou kunnen concluderen dat mensen minder vaak de auto pakken. Maar het kan ook dat mensen minder verre verplaatsingen maken. Misschien gaan ze wel naar het bos in de buurt en hoeven daarvoor niet de snelweg op. Dat soort informatie haal je hier dan weer niet uit.” Het zou in dat licht interessant zijn, vindt hij, om te kijken naar data van het onderliggend wegennet. Maar dat gaat nog niet zo makkelijk. “Dat is een stuk lastiger. Die data is nog niet zo centraal ontsloten. De NDW probeert dat overigens wel steeds meer voor elkaar te krijgen.”

Massaal

Inzichten uit een analyse van zijn collega Sander van der Drift, geodata scientist bij DAT.Mobility, bieden interessante inzichten. Hij analyseerde afgelopen weekend verplaatsingen met verschillende vervoersmiddelen in Nederland. Hij vergeleek hiervoor afgelopen donderdag tot en met zondag met dezelfde dagen in een normale periode. Data van het Nederlands Verplaatsingspanel vormde de basis. Dit panel, een initiatief van Kantar, Mobidot en DAT.Mobility, bestaat uit een representatieve groep van meer dan vijfduizend Nederlanders.

Te zien is onder meer dat er op donderdag overdag meer wordt gefietst en gewandeld. Het autoverkeer is sterk afgenomen, de ochtend- en avondspits zijn vrijwel verdwenen en het openbaar vervoer wordt praktisch niet meer gebruikt. Afgelopen weekend maakte Nederland veel recreatieve verplaatsingen met de fiets en te voet. De recreatiegebieden werden goed bezocht, het autogebruik is vrijwel gehalveerd en het OV-gebruik is marginaal.

Tekst gaat verder onder de video

Of het komende dagen nog rustiger wordt op de snelweg, valt te bezien, zegt De Baat. “Ik verwacht dat het wat zal afvlakken. Een deel van de mensen moet nog steeds de weg op: mensen die in de logistiek werken, maar ook in de zorg of bij de nood- en hulpdiensten. Maar het zal ook afhangen van de vraag of er strengere maatregelen aangekondigd worden. Stel dat er nog meer bedrijven dicht moeten. Of stel dat we in een totale lockdown komen. Hoeveel verkeer heb je dan nog op de snelweg?”

Substantieel terugdringen

De cijfers zette hem aan het nadenken over een nieuwe onderzoeksvraag: wat kunnen we van die afname van de verkeersdrukte leren voor de periode dat alle corona-maatregelen weer opgeheven zijn. Een interessante vraag volgens hem, omdat er in Nederland veel wordt nagedacht over het verbeteren van de doorstroming. Onder meer in het kader van Beter Benutten, waarin via werkgeversaanpakken maatregelen als thuiswerken gestimuleerd worden. Dat er met deze cijfers bijna geen files meer staan, zal niet veel mensen verbazen, denkt hij. Het is, zegt hij, vooral de vraag: hoeveel verkeersafname heb je nodig om het fileprobleem substantieel terug te dringen?

“Je hoort nog wel eens de opmerking ‘als de verkeersdrukte 10 procent daalt, heb je al een groot deel van de files opgelost.’ Dat klinkt best interessant. Vrijdag 13 maart, de dag nadat Rutte aankondigde dat mensen zo veel mogelijk thuis moesten gaan werken, zag je al nauwelijks file. Behalve ergens door een ongeval. Toen was sprake van een afname van 20 procent van het verkeer, alhoewel vrijdag natuurlijk al een iets rustigere dag is.” Waar die grens ligt, wilde hij onderzoeken. Wanneer heeft een afname van het verkeer echt baat?

Fileprobleem

Om die vraag te beantwoorden zocht hij hulp bij zijn collega Leon Suijs. Sluis bekeek de relatie tussen de verkeersintensiteit en de filezwaarte. Ook hij beriep zich hiervoor op lusdata van de NDW, en op filedata van Rijkswaterstaat. Met verkeersintensiteit wordt het aantal auto’s bedoeld dat in een bepaalde periode zulke tellussen kruisen. Filezwaarte vat hij op als het totaal aantal kilometer file dat in Nederland staat. Hij gooide alle spitsdata voor alle werkdagen in de meetperiode (afgelopen veertien maanden) op een hoop. Daarna zocht hij naar een verband.

Ja thuiswerken heeft zin, dat zie je nu

Het blijkt dat 1 procent verkeersafname gemiddeld gezien leidt tot drie procent minder file. Een afname van 16 procent verkeer leidt dus al bijna tot een halvering van ons fileprobleem. “Per weg of regio zul je nog wel wat verschillen zien, maar dit was, heel algemeen gezegd, de relatie die we vonden”, zegt De Baat.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Verhouding verkeersintensiteit filezwaarte BEELD Goudappel Coffeng
Relatie verkeersintensiteit filezwaarte BEELD Goudappel Coffeng

De uitkomst verbaast hem niet heel erg, zegt hij. “In onze onderzoeken kijken we vaak naar de intensiteit/capaciteit-verhouding. Hoe meer je richting de 1 gaat, hoe meer kans je hebt op file. Bij een verhouding tussen de 0,8 en 1 is structureel sprake van file. Als je daar onder zakt, wordt de doorstroming al veel beter. Dus als de verkeersdrukte of verkeersintensiteit met 20 procent zakt, zit je altijd onder die 0,8 en kunnen mensen dus beter doorrijden.”

Complexe situatie

Nu is de vraag, zegt hij: moeten we, als alles weer normaal is, maar en masse gaan thuiswerken? “Ja thuiswerken heeft zin, dat zie je nu. Maar dit is wel een hele korte periode en ingegeven door een crisis. De vraag is hoe lang mensen het volhouden. Daarnaast kan de ruimte die vrij komt zo weer opgevuld worden als mensen verder weg gaan wonen of werken. Bovendien zie je in deze analyse ook het effect van een daling van de economische activiteiten. Veel werkzaamheden liggen immers stil. Kortom, het blijft een complexe situatie waarin heel veel factoren samenwerken. Maar deze periode kan mensen wel aan het denken zetten om meer thuis te werken.”

De volgende onderzoeksvraag heeft De Baat al paraat. “Sinds vorige week gelden natuurlijk nieuwe maximumsnelheden op de rijksweg. De effecten daarvan zijn behoorlijk vertroebeld door de coronacrisis. Wat betekent het voor de doorstroming? En voor de verkeersveiligheid? Het is verkeerskundig gezien een hele interessante maatregel om te evalueren.”

Auteur: Jan Pieter Rottier

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.