File A15
Korte Termijn Maatregelen A15

‘Menselijke aanpak’ zorgt voor gewenste verandering reisgedrag

Drukte op de A15 bij Gorinchem tijdens de avondspits. Foto: ANP / Hollandse Hoogte / Jeffrey Groeneweg

Duizend spitsmijdingen per werkdag. Dat was het doel van het project Korte Termijn Maatregelen A15 (KTM A15) Ridderkerk – Gorinchem. De inzet van een team van mobiliteitsmakelaars bleek succesvol, waardoor ook toekomstige projecten in de directe omgeving op een vergelijkbare manier worden aangepakt. Bart de Mooij is portefeuillehouder van het gebied Drechtsteden bij Zuid-Holland Bereikbaar (ZHB) en Alwin Bakker is projectmanager van de KTM A15. “Het is niet alleen een vooruitziende blik, het is ook pure noodzaak.”

Het was in 2016 de duurste file van Nederland, concludeerde Transport en Logistiek Nederland: het traject op de A15 tussen Ridderkerk en Gorinchem. Aangezien de verbreding van de weg nog wel even op zich zou laten wachten, initieerden Zuid-Holland Bereikbaar, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Drechtsteden in 2018 het project Korte Termijn Maatregelen A15, in samenwerking met het bedrijfsleven en lokale stakeholders. Het doel? Duizend spitsmijdingen per werkdag voor elkaar krijgen, zodat de doorstroming en de bereikbaarheid in en rondom de Drechtsteden zou verbeteren. Met succes.

Mobiliteitsmakelaars

Na een voorbereidende eerste fase, werden in fase 2 de mobiliteits- en verkeersmaatregelen in 2021 en 2022 daadwerkelijk uitgevoerd. De aanpak verdeeld in mobiliteitsmanagement en verkeersmanagement. Mobiliteitsmanagement was vervolgens onderverdeeld in een bewonersaanpak, bedrijvenaanpak en een logistieke aanpak. Met communicatie als belangrijk speerpunt van het project, ging een team van mobiliteitsmakelaars het contact aan met deze drie doelgroepen, om ander en duurzamer reisgedrag te stimuleren.

Zo worden werkgevers geadviseerd over hoe meer werknemers gebruik kunnen maken van slimme alternatieven. Voorbeelden hiervan zijn e-bike stimuleringsacties en ov-uitprobeerpassen. De mobiliteitsmakelaars voeren mobiliteitsscans uit, die inzicht bieden in de woon-werk afstanden en het aantal werknemers dat via de A15 rijdt. “Door inzichtelijk te maken voor werknemers wat ander reisgedrag allemaal voor positieve effecten heeft, willen we ze motiveren hun gewoonten aan te passen”, aldus Alwin Bakker, projectmanager van de KTM A15.

Bij logistieke bedrijven kijken de makelaars naar het slimmer organiseren van de logistieke processen, bijvoorbeeld meer buiten de spits rijden of op een andere manier de planning inregelen. “Een planner van een logistiek bedrijf is vaak helemaal niet op de hoogte van de onderhoudswerkzaamheden, of het uitvallen van een brug. Hier hebben wij verandering in gebracht door bijeenkomsten te organiseren.”

Dan de bewoners die regelmatig op het traject A15 Ridderkerk–Gorinchem rijden. Zij worden door middel van verschillende acties en regelingen gestimuleerd duurzamer te reizen. Zo is er de Kortingsregeling Tweewielers, waarmee mensen 300 euro korting kunnen krijgen op de aanschaf van een (elektrische) fiets of speed pedelec.

Waardevol contact

De aanpak bleek effectief. Niet alleen werd de doelstelling van duizend spitsmijdingen gehaald, een deel daarvan is ook structureel gebleken. Reden genoeg dus om ‘door te pakken’ en de effectieve aanpak van KTM A15 ook in te zetten bij volgende projecten en een volgende fase in te laten gaan. Hierin worden de KTM deelaanpakken gekoppeld aan de geplande grote vervangings- en renovatieprojecten in Drechtsteden en Alblasserwaard.

“Ondertussen neemt de onderhoudsopgave van wegen van Rijkswaterstaat alleen maar toe. Het zou zonde zijn om dat goed getrainde team dat al zo lang actief is rondom de A15, niet te koppelen aan ‘minder hinder projecten’ in de directe omgeving”, aldus Bakker. Door nu te investeren in het publiek-private netwerk, informatie te delen en werkgevers en bedrijven te adviseren over andere mobiliteitskeuzes, wil het projectteam de gebruikers in het gebied voorbereiden op de hinder die er in 2024 en de daaropvolgende jaren zal zijn.

“De contacten en relaties die al gelegd zijn met de bedrijven, zijn heel waardevol. Tijdens KTM A15 merkten we dat het best uitdagend is om binnen bedrijven de juiste contactpersonen te vinden en vervolgens de werknemers te overtuigen van alternatief woon-werkverkeer. Daar gaat veel tijd in zitten.”

Pure noodzaak

Nieuw aan fase drie en een trendbreuk met de vorige fases, is volgens Bart de Mooij, portefeuillehouder van het gebied Drechtsteden bij Zuid-Holland Bereikbaar (ZHB), dat de mobiliteitsmakelaars veel nadrukkelijker worden gekoppeld aan toekomstige vervangings- en renovatieprojecten. “Er zitten een aantal grote klussen aan het wegennetwerk aan te komen en dat gaat hinder veroorzaken. Denk aan de Noordtunnel, Brug over de Noord, misschien al de Drechttunnel in de toekomst. Door mobiliteitsadviseurs daar nu al mee aan de slag te laten gaan, zijn alle betrokkenen hierop voorbereid.”

“Een vooruitziende blik, maar ook pure noodzaak”, vervolgt hij. “Als je de kaart van Zuid-Holland ziet met de werkzaamheden die er aankomen tot 2030, die zijn dusdanig groot, dat het weinig zin heeft om projectje voor projectje te gaan op- en aanpakken. In 2024 gaat de A15 gewoon potdicht, voor een aantal weken. Ook daar kun je bedrijven en gebruikers die ermee te maken hebben nu al voorbereiden op de hinder die eraan komt en na te laten denken over alternatieven.”

De Mooij noemt het ‘de kracht van de langere termijn aanpak’. “De omgeving is eigenlijk al voorbereid op de werkzaamheden die eraan gaan komen, om te voorkomen dat het daar helemaal vast gaat lopen. De deelaanpak van de KTM A15 passen we nu ook toe in andere gebieden van Zuid-Holland. We zijn nu veel verder aan het opschalen en aan het professionaliseren, ten opzichte van de jaren ervoor.”

Datagedreven aanpak

De partijen proberen in de komende fase nog meer dan voorheen alle nieuwe data over herkomst en bestemmingen toegankelijk te maken. Gebruikersdata als basis van de voorgestelde maatregelen, zorgt voor een veel gerichter aanpak van de mobiliteitsmakelaars. Uniek in Nederland, volgens Bakker.

“Er was heel veel informatie beschikbaar, maar dat was nog niet centraal bij elkaar gebracht. Een simpel overzicht als: waar zitten bedrijven met meer dan honderd medewerkers? Of, in welke wijk wonen welke type mensen? Als je dit bij elkaar brengt, kun je een soort profiel gaan maken en gaan clusteren. Vervolgens combineer je de informatie op een slimme manier met herkomst- en bestemmingsinformatie, en kun je heel gericht specifieke afspraken per wijk of per bedrijventerrein gaan maken.”
Daarnaast zorgt de datagedreven aanpak ook voor een veel betere onderbouwing van het effect van de aanpak. “Het is natuurlijk ook van belang dat het kosteneffectief is.”

Geleerde lessen

Gevraagd naar de geleerde lessen in de praktijk, geeft Bakker het voorbeeld van de bewonersaanpak. “Dit bleek lastig, want alle bewoners bij elkaar is best een grote groep. Dat is minder goed te clusteren. Dus uiteindelijk zijn we ons meer gaan richten op reizigers, of bijvoorbeeld de recreanten bij Kinderdijk.”

Ook de benadering van zakelijke gebruikers, of het nu werkgevers of logistieke partijen zijn, vraagt om een andere aanpak dan bewoners. “Elk vakgebied heeft haar eigen belangen en daar zijn we proefondervindelijk achter gekomen”, legt De Mooij uit.

De inzet van stimuleringsapps is volgens Bakker ook een voorbeeld van iets makkelijker gezegd leek dan gedaan. “Iedereen was daar heel enthousiast over, maar hoe ga je zo’n grote groep mensen nou aan een stimuleringsapp krijgen? Dat kost heel veel tijd en geld, met bijvoorbeeld een grote Facebookcampagne. We hebben geleerd dat juist een hele simpele aanpak zoals het uitdelen van krentenbollen aan fietsers op de Wantijbrug, veel efficiënter is dan het inzetten van high tech appjes, om mensen te benaderen. Hou het simpel, met laagdrempelige en eenvoudige acties. Low tech werkt ook.”

De volgende stappen die gezet worden richten zich vooral op een aantal grote gebiedstrekkers in de regio, zoals het eerder genoemde Kinderdijk. Ook in Gorinchem en omgeving wordt de effectieve aanpak de komende tijd meer toegepast.

De Mooij is verheugd dat ze de volgende fase in kunnen. “We kennen elkaar nu in het gebied en daar valt of staat de effectiviteit ook mee. Het is mensenwerk. Je moet elkaar weten te vinden, elkaar kennen en weten wat het belang van de ander is. Het werkt nu ontzettend fijn dat je al met een ervaren team aan de slag kunt.”

Lees ook:

Auteur: Marloes Kanselaar

Marloes Kanselaar is vaste redacteur voor VerkeersNet en werkt nauw samen met de redacteuren van OVPro.nl en TaxiPro.nl. Na een studie Journalistiek werkte ze voor het AD/Rotterdams Dagblad en deed ze commerciële schrijfervaring op bij webwinkel Coolblue. Een Rotterdamse in hart en nieren, die de lezer van VerkeersNet graag op de hoogte houdt van alle ontwikkelingen in de verkeers-en mobiliteitswereld.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

'Menselijke aanpak' zorgt voor gewenste verandering reisgedrag - VerkeersNet
File A15
Korte Termijn Maatregelen A15

‘Menselijke aanpak’ zorgt voor gewenste verandering reisgedrag

Drukte op de A15 bij Gorinchem tijdens de avondspits. Foto: ANP / Hollandse Hoogte / Jeffrey Groeneweg

Duizend spitsmijdingen per werkdag. Dat was het doel van het project Korte Termijn Maatregelen A15 (KTM A15) Ridderkerk – Gorinchem. De inzet van een team van mobiliteitsmakelaars bleek succesvol, waardoor ook toekomstige projecten in de directe omgeving op een vergelijkbare manier worden aangepakt. Bart de Mooij is portefeuillehouder van het gebied Drechtsteden bij Zuid-Holland Bereikbaar (ZHB) en Alwin Bakker is projectmanager van de KTM A15. “Het is niet alleen een vooruitziende blik, het is ook pure noodzaak.”

Het was in 2016 de duurste file van Nederland, concludeerde Transport en Logistiek Nederland: het traject op de A15 tussen Ridderkerk en Gorinchem. Aangezien de verbreding van de weg nog wel even op zich zou laten wachten, initieerden Zuid-Holland Bereikbaar, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Drechtsteden in 2018 het project Korte Termijn Maatregelen A15, in samenwerking met het bedrijfsleven en lokale stakeholders. Het doel? Duizend spitsmijdingen per werkdag voor elkaar krijgen, zodat de doorstroming en de bereikbaarheid in en rondom de Drechtsteden zou verbeteren. Met succes.

Mobiliteitsmakelaars

Na een voorbereidende eerste fase, werden in fase 2 de mobiliteits- en verkeersmaatregelen in 2021 en 2022 daadwerkelijk uitgevoerd. De aanpak verdeeld in mobiliteitsmanagement en verkeersmanagement. Mobiliteitsmanagement was vervolgens onderverdeeld in een bewonersaanpak, bedrijvenaanpak en een logistieke aanpak. Met communicatie als belangrijk speerpunt van het project, ging een team van mobiliteitsmakelaars het contact aan met deze drie doelgroepen, om ander en duurzamer reisgedrag te stimuleren.

Zo worden werkgevers geadviseerd over hoe meer werknemers gebruik kunnen maken van slimme alternatieven. Voorbeelden hiervan zijn e-bike stimuleringsacties en ov-uitprobeerpassen. De mobiliteitsmakelaars voeren mobiliteitsscans uit, die inzicht bieden in de woon-werk afstanden en het aantal werknemers dat via de A15 rijdt. “Door inzichtelijk te maken voor werknemers wat ander reisgedrag allemaal voor positieve effecten heeft, willen we ze motiveren hun gewoonten aan te passen”, aldus Alwin Bakker, projectmanager van de KTM A15.

Bij logistieke bedrijven kijken de makelaars naar het slimmer organiseren van de logistieke processen, bijvoorbeeld meer buiten de spits rijden of op een andere manier de planning inregelen. “Een planner van een logistiek bedrijf is vaak helemaal niet op de hoogte van de onderhoudswerkzaamheden, of het uitvallen van een brug. Hier hebben wij verandering in gebracht door bijeenkomsten te organiseren.”

Dan de bewoners die regelmatig op het traject A15 Ridderkerk–Gorinchem rijden. Zij worden door middel van verschillende acties en regelingen gestimuleerd duurzamer te reizen. Zo is er de Kortingsregeling Tweewielers, waarmee mensen 300 euro korting kunnen krijgen op de aanschaf van een (elektrische) fiets of speed pedelec.

Waardevol contact

De aanpak bleek effectief. Niet alleen werd de doelstelling van duizend spitsmijdingen gehaald, een deel daarvan is ook structureel gebleken. Reden genoeg dus om ‘door te pakken’ en de effectieve aanpak van KTM A15 ook in te zetten bij volgende projecten en een volgende fase in te laten gaan. Hierin worden de KTM deelaanpakken gekoppeld aan de geplande grote vervangings- en renovatieprojecten in Drechtsteden en Alblasserwaard.

“Ondertussen neemt de onderhoudsopgave van wegen van Rijkswaterstaat alleen maar toe. Het zou zonde zijn om dat goed getrainde team dat al zo lang actief is rondom de A15, niet te koppelen aan ‘minder hinder projecten’ in de directe omgeving”, aldus Bakker. Door nu te investeren in het publiek-private netwerk, informatie te delen en werkgevers en bedrijven te adviseren over andere mobiliteitskeuzes, wil het projectteam de gebruikers in het gebied voorbereiden op de hinder die er in 2024 en de daaropvolgende jaren zal zijn.

“De contacten en relaties die al gelegd zijn met de bedrijven, zijn heel waardevol. Tijdens KTM A15 merkten we dat het best uitdagend is om binnen bedrijven de juiste contactpersonen te vinden en vervolgens de werknemers te overtuigen van alternatief woon-werkverkeer. Daar gaat veel tijd in zitten.”

Pure noodzaak

Nieuw aan fase drie en een trendbreuk met de vorige fases, is volgens Bart de Mooij, portefeuillehouder van het gebied Drechtsteden bij Zuid-Holland Bereikbaar (ZHB), dat de mobiliteitsmakelaars veel nadrukkelijker worden gekoppeld aan toekomstige vervangings- en renovatieprojecten. “Er zitten een aantal grote klussen aan het wegennetwerk aan te komen en dat gaat hinder veroorzaken. Denk aan de Noordtunnel, Brug over de Noord, misschien al de Drechttunnel in de toekomst. Door mobiliteitsadviseurs daar nu al mee aan de slag te laten gaan, zijn alle betrokkenen hierop voorbereid.”

“Een vooruitziende blik, maar ook pure noodzaak”, vervolgt hij. “Als je de kaart van Zuid-Holland ziet met de werkzaamheden die er aankomen tot 2030, die zijn dusdanig groot, dat het weinig zin heeft om projectje voor projectje te gaan op- en aanpakken. In 2024 gaat de A15 gewoon potdicht, voor een aantal weken. Ook daar kun je bedrijven en gebruikers die ermee te maken hebben nu al voorbereiden op de hinder die eraan komt en na te laten denken over alternatieven.”

De Mooij noemt het ‘de kracht van de langere termijn aanpak’. “De omgeving is eigenlijk al voorbereid op de werkzaamheden die eraan gaan komen, om te voorkomen dat het daar helemaal vast gaat lopen. De deelaanpak van de KTM A15 passen we nu ook toe in andere gebieden van Zuid-Holland. We zijn nu veel verder aan het opschalen en aan het professionaliseren, ten opzichte van de jaren ervoor.”

Datagedreven aanpak

De partijen proberen in de komende fase nog meer dan voorheen alle nieuwe data over herkomst en bestemmingen toegankelijk te maken. Gebruikersdata als basis van de voorgestelde maatregelen, zorgt voor een veel gerichter aanpak van de mobiliteitsmakelaars. Uniek in Nederland, volgens Bakker.

“Er was heel veel informatie beschikbaar, maar dat was nog niet centraal bij elkaar gebracht. Een simpel overzicht als: waar zitten bedrijven met meer dan honderd medewerkers? Of, in welke wijk wonen welke type mensen? Als je dit bij elkaar brengt, kun je een soort profiel gaan maken en gaan clusteren. Vervolgens combineer je de informatie op een slimme manier met herkomst- en bestemmingsinformatie, en kun je heel gericht specifieke afspraken per wijk of per bedrijventerrein gaan maken.”
Daarnaast zorgt de datagedreven aanpak ook voor een veel betere onderbouwing van het effect van de aanpak. “Het is natuurlijk ook van belang dat het kosteneffectief is.”

Geleerde lessen

Gevraagd naar de geleerde lessen in de praktijk, geeft Bakker het voorbeeld van de bewonersaanpak. “Dit bleek lastig, want alle bewoners bij elkaar is best een grote groep. Dat is minder goed te clusteren. Dus uiteindelijk zijn we ons meer gaan richten op reizigers, of bijvoorbeeld de recreanten bij Kinderdijk.”

Ook de benadering van zakelijke gebruikers, of het nu werkgevers of logistieke partijen zijn, vraagt om een andere aanpak dan bewoners. “Elk vakgebied heeft haar eigen belangen en daar zijn we proefondervindelijk achter gekomen”, legt De Mooij uit.

De inzet van stimuleringsapps is volgens Bakker ook een voorbeeld van iets makkelijker gezegd leek dan gedaan. “Iedereen was daar heel enthousiast over, maar hoe ga je zo’n grote groep mensen nou aan een stimuleringsapp krijgen? Dat kost heel veel tijd en geld, met bijvoorbeeld een grote Facebookcampagne. We hebben geleerd dat juist een hele simpele aanpak zoals het uitdelen van krentenbollen aan fietsers op de Wantijbrug, veel efficiënter is dan het inzetten van high tech appjes, om mensen te benaderen. Hou het simpel, met laagdrempelige en eenvoudige acties. Low tech werkt ook.”

De volgende stappen die gezet worden richten zich vooral op een aantal grote gebiedstrekkers in de regio, zoals het eerder genoemde Kinderdijk. Ook in Gorinchem en omgeving wordt de effectieve aanpak de komende tijd meer toegepast.

De Mooij is verheugd dat ze de volgende fase in kunnen. “We kennen elkaar nu in het gebied en daar valt of staat de effectiviteit ook mee. Het is mensenwerk. Je moet elkaar weten te vinden, elkaar kennen en weten wat het belang van de ander is. Het werkt nu ontzettend fijn dat je al met een ervaren team aan de slag kunt.”

Lees ook:

Auteur: Marloes Kanselaar

Marloes Kanselaar is vaste redacteur voor VerkeersNet en werkt nauw samen met de redacteuren van OVPro.nl en TaxiPro.nl. Na een studie Journalistiek werkte ze voor het AD/Rotterdams Dagblad en deed ze commerciële schrijfervaring op bij webwinkel Coolblue. Een Rotterdamse in hart en nieren, die de lezer van VerkeersNet graag op de hoogte houdt van alle ontwikkelingen in de verkeers-en mobiliteitswereld.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.