Hoge frequenties, snel, comfortabel en betrouwbaar. Dat zijn de eigenschappen van een goed openbaar vervoersysteem.  Als we het OV duurzamer en hoogwaardiger willen maken en op regionale schaal concurrentie met de auto serieus willen aanpakken, is er dus zeker toekomst voor light rail. Dat zegt Niels van Oort, Assistant professor OV aan de TU Delft en senior adviseur bij Goudappel Coffeng. En één van de sprekers tijdens de Dag van de Lightrail.

Van Oort: ‘Maar light rail is geen dogma en per case moeten alle mogelijkheden (bus, HOV bus, stadstram, regiotram, metro, trein) goed in kaart worden gebracht met hun voors en tegens.’ Vooral het aspect betrouwbaarheid vindt van Oort belangrijk en dat is één van de redenen dat hij RandstadRail als zijn favoriete toepassing van light rail bestempelt. ‘RandstadRail laat zien wat de toegevoegde waarde van light rail kan zijn: snel, betrouwbaar en comfortabel vervoer van de regio tot in het centrum’. Dat heeft volgens van Oort ook te maken met de toepaste beheersingsfilosofie waarbij bij afwijkingen van de dienstregeling adequaat wordt ingegrepen. ‘De stiptheid wordt bijvoorbeeld via een display in de cabine getoond aan de bestuurder, zodat hij zijn rijstijl kan aanpassen aan de dienstregeling. Ook de verkeersleiders kunnen de dienstuitvoering bijsturen. Bovendien heeft RandstadRail veel vrije baan en vaak prioriteit bij verkeerslichten. De voertuigen hebben brede deuren en bieden een gelijkvloerse instap, wat het halteerproces positief beïnvloedt. Het blijkt dat door dit alles de variatie in rijtijd is afgenomen ten opzichte van de oude situatie en dat de stiptheid is toegenomen. Door een hogere betrouwbaarheid is de gemiddelde reistijd van passagiers afgenomen.’

Betrouwbaarheid is ook de sleutel die tot succes moet leiden voor de HOV-verbinding van Utrecht Centraal naar de Uithof. ‘Op dit moment is het een drama om per openbaar vervoer van station Utrecht Centraal naar de Uithof te reizen. Ondanks dat er met dubbelgelede bussen wordt gereden. Om een structurele verbetering van de kwaliteit op die relatie te bewerkstelligen, wordt de HOV om de Zuid gerealiseerd. Dit is een snelle HOV-verbinding via een nieuwe route, in eerste instantie ontworpen als buslijn. Inmiddels heeft men besloten tot vertramming vooral gezien de grotere robuustheid en betrouwbaarheid die zich vertaalt in reizigerseffecten, die vervolgens gemonetariseerd kunnen worden.’

Toch zijn er recent enkele light-railprojecten helemaal ‘ontspoord’. Wat hebben we daarvan geleerd? Niels van Noort: ‘Dat je light rail niet moet neerzetten als technisch speeltje, maar als mobiliteitsoplossing die daarnaast ook positieve effecten heeft op ruimtelijke-economische ontwikkeling. Kies light rail omdat het de beste optie is van alle varianten, niet als dogma. En maak duidelijk wat de (maatschappelijke) baten zijn, bijvoorbeeld als gevolg van die betere betrouwbaarheid.’