Conflictobservaties zijn een geschikt hulpmiddel bij het onderzoek naar de onveiligheid van bepaalde locaties. Tot die conclusies komen onderzoekers van de Universiteit Hasselt. Ook in Nederland gaan stemmen op om de onderzoektechniek nieuw leven in te blazen.

Conflictobservaties zijn bedoeld om in korte tijd gevaarlijke verkeerssituaties te onderzoeken. Dat gebeurt door niet te kijken naar daadwerkelijk gebeurde ongevallen maar naar ‘bijna-ongevallen’.
De Belgische onderzoekers bekeken daarvoor een Zweedse conflictobservatiemethode. Deze Zweedse Traffic Conflict Technique gaat uit van het moment dat een ontwijkingsactie start. Dit moment wordt aangegeven met de time-to-accident (TA) en is tijdens een observatie te herkennen door een ontwijkende actie zoals remmen, versnellen of een richtingsverandering van een van de verkeersdeelnemers.
Video-opnames kunnen achteraf worden gebruikt om specifieke situaties meer in detail te bestuderen.
Op basis van de literatuurstudie en de observaties, komen Marjolein de Jong, Grete Gysen, Stijn Daniels (Universiteit Hasselt) en Ann Petermans (Provinciale Hogeschool Limburg) tot de conclusie dat conflictobservaties op korte termijn waardevolle informatie opleveren over de verkeersveiligheid van een bepaalde locatie. Wel is de methode arbeidsintensief. De observaties worden over het algemeen uitgevoerd gedurende een periode van 18 uur. Voordeel is wel dat er niet hoeft gewacht te worden op ‘voldoende’ ongevallendata voor het uitvoeren van analyses. Ook kunnen de observaties vrij snel na realisatie van een maatregel worden uitgevoerd.
Verder merkt men op dat in Zweden de techniek wordt gebruikt om het verkeersveiligheidsniveau van een situatie te bepalen. De methode geeft immers een goede inschatting van het aantal te verwachten ongevallen met en zonder letsel.
Voor Vlaanderen beschikt men nog niet over genoeg data om op basis van conflicten een inschatting te doen van het aantal te verwachten ongevallen. Ernstige conflicten kunnen hier bijgevolg niet zonder meer worden gezien als een indicator voor ongevallen, maar ze geven wel een aanwijzing over de verkeersveiligheidssituatie op een bepaalde locatie en de gedragspatronen die leiden tot conflicten.
‘Ondanks de beperkingen zijn we van oordeel dat conflictobservaties een geschikt hulpmiddel kunnen vormen bij het onderzoek naar de onveiligheid van bepaalde locaties’, aldus de onderzoekers. ‘Dergelijke observaties leveren bovendien een voortreffelijk zicht op het reële gedrag van weggebruikers in courante verkeerssituaties. Alleen al daarom kan het uitvoeren van een conflictobservatie een nuttige ervaring zijn voor elke verkeerskundige.’

Een in Nederland ontwikkelde variant van de conflictobservatietechniek is DOCTOR (Dutch Objective Conflict Technique for Operation and Research). De methode is echter in onbruik geraakt. In een recent rapport van DTV Consultants wordt om nieuwe aandacht voor deze aanpak gevraagd. ‘Mogelijk bieden ontwikkelingen om conflicten modelmatig in beeld te brengen kans op een herwaardering van de uitgangspunten van methode DOCTOR. Daarnaast wordt het subjectieve oordeel van de weggebruikers steeds belangrijker voor wegbeheerders, getuige de vele toepassingen van burgerparticipatie’, aldus DTV Consultants.