Rijopleiding kan rij-ervaring niet compenseren

Jonge, onervaren automobilisten hebben een grotere kans bij een ongeval betrokken te raken dan automobilisten uit alle andere leeftijdscategorieën. Twee factoren hebben te maken met dit hoge ongevalsrisico: de jonge leeftijd en het gebrek aan rijervaring. Saskia de Craen heeft in haar proefschrift “The X-factor” gekeken hoe de ontwikkeling van rijervaring bijdraagt aan de afname van het ongevalsrisico en welke relevante processen hierbij een rol spelen.

Autorijden is een complexe taak. Door oefening worden verschillende onderdelen van de rijtaak min of meer routine. Maar de automobilist heeft ook deels zelf in de hand hoe moeilijk of makkelijk de verkeerstaak is. Door snelheid te minderen of de volgafstand te vergroten, kan een bestuurder het autorijden makkelijker maken. Deze strategie werkt alleen als een automobilist een goede afweging kan maken tussen de eigen rijvaardigheid en de moeilijkheid van de verkeerssituatie. Dit wordt ook wel kalibratie genoemd.
Hoewel dit onderzoek aantoont dat een goede kalibratie belangrijk is voor veilig rijden, blijkt ook dat kalibratievaardigheden niet hoofdzakelijk worden ontwikkeld in de eerste twee jaar na het behalen van het rijbewijs. Het is daarom maar de vraag of deze vaardigheden aan te leren zijn tijdens de rijopleiding of bevorderd door examinering.
De ontwikkeling van rijervaring is een belangrijke factor in de afname van het ongevalsrisico, zo blijkt uit het onderzoek. Tot er meer bekend is over de werking van rijervaring en welke aspecten van rijervaring belangrijk zijn voor het ongevalsrisico, is het enige wat we kunnen doen jonge, onervaren automobilisten in een zo veilig mogelijke omgeving zo veel mogelijk rijervaring laten opdoen. Dit kan onder meer door een getrapt rijbewijs, Begeleid Rijden en het creëren van veilige omstandigheden, zoals beperkt rijden in het donker en het vervoeren van een beperkt aantal passagiers.