Verlichting hoeft niet altijd

Verlichten van de openbare ruimte hoeft niet altijd. Er kunnen redenen zijn om niet, dan wel zeer beperkt te verlichten. De keuze hiervoor is een beleidsafweging. Deze keuze hangt nauw samen met aspecten als verkeersveiligheid, duurzaamheid, donkerte, enzovoort. In 2011 verschijnt de nieuwe Richtlijn Openbare Verlichting. Een deel daarvan, het hoofdstuk beleidskeuze, is nu al klaar.
Daarin wordt ingegaan op de het maken van keuzes van wel of niet verlichten, dan wel het toepassen van alternatieve maatregelen, zoals passieve markering, oriëntatieverlichting of dimbare verlichting.
In het hoofdstuk wordt aangegeven hoe het beslissingsproces kan verlopen als het gaat om wegen binnen- en buiten de bebouwde kom. Aan de orde komen stroomwegen, gebiedsontsluitingswegen en erftoegangswegen buiten de bebouwde kom en fiets- en wandelpaden binnen de bebouwde kom. Voor de verschillende wegtypen zijn beslisbomen gemaakt die leiden tot het al dan niet aanbrengen van verlichting cq. alternatieven voor verlichting.
Buiten de bebouwde kom wordt er in het algemeen niet verlicht, stelt de nieuwe Richtlijn. Maar de verkeersveiligheid kan in het buitengebied gediend zijn met kunstmatig licht door behulpzaam te zijn bij de oriëntatie of bij het overzicht over de gehele verkeerssituatie. Dit kan bereikt worden door diverse methoden zoals markering op de weg, in de vorm van belijning of kattenogen. Een vorm die de laatste jaren ontwikkeld is, is de zogenaamde actieve markering, waarbij langs de rand van de weg een rij led lichtjes het verloop van de weg aangeven.
Sociale veiligheid is zelden gebaat bij verlichting buiten de bebouwde kom.
Wil sociale veiligheid met verlichting vergroot worden moet er voldoende toezicht mogelijk zijn. Dat betekent dat er op een fiets- of wandelpad zoveel mensen aanwezig zijn dat dit mogelijk is. Dat is in het buitengebied zelden het geval. De Richtlijn ziet in dergelijke situaties meer in ‘licht op verzoek’ en markeringen.