“Overheid en bedrijfsleven beconcurreren elkaar bij ontwikkeling verkeersmodellen”
De wijze waarop in Nederland de ontwikkeling van prognosemodellen voor verkeer en vervoer is georganiseerd belemmert innovatie. Dit stelt Prof. Dr. ir. Erik de Romph in zijn intreerede als hoogleraar ‘Strategische transportmodellen’ aan de TU Delft.
De overheid is de belangrijkste gebruiker van verkeersmodellen. Veel modellen werden dus door de overheid zelf ontwikkeld en toegepast, maar inmiddels worden lagere overheden bediend door de private markt. Alleen het Ministerie van I&M beschikt nog over de budgetten voor eigen ontwikkeling. Zo is er concurrentie ontstaan tussen de (nationale) overheid en het bedrijfsleven, want het instrumentarium is grotendeels gelijk, aldus de Romp. “Een extra probleem hierbij is de huidige focus op exacte uitkomsten van modellen bij beslissingen. Dat maakt het politiek gevoelig als uitkomsten van modellen veranderen of verschillen. Dit noem ik ‘consistentie-angst’. Modellen zijn echter bedoeld om te ondersteunen in het beslisproces. De uiteindelijke beslissing moet de ambtenaar of bestuurder toch echt zelf nemen.”
Het gebrek aan synergie tussen de overheid en de markt en de ‘consistentie-angst’ zorgt ervoor dat de innovatie van verkeersmodellen in Nederland stagneert. De Romph: “Dit is niet goed voor de positie van Nederland op dit terrein en ook niet goed voor de marktpartijen die zich met verkeersmodellen bezighouden.”
De Romph: “Het grootste probleem is het ontbreken van een architectuur en standaards op basis waarvan de overheid en het bedrijfsleven gezamenlijk kunnen ontwikkelen. Met een open-source formule kunnen markt en overheid profiteren van elkaars ontwikkelingen. Zo zijn er op dit moment een aantal modules ontwikkeld door de overheid waarmee Nederlandse consultants in het buitenland een sterkere positie hadden kunnen verwerven. Bovendien, door het intensievere gebruik van deze modules, waren ze nu waarschijnlijk beter geweest.”
Ook voor onze waterhuishouding spelen prognosemodellen een cruciale rol op beleidsniveau. Voor deze modellen koos de overheid bewust voor een andere formule. Innovatie is daar georganiseerd via een publiek-private samenwerking, de stichting Deltares, waarin overheid en marktpartijen zorgen dat innovatie de belangen van de eindgebruiker optimaal dient. De Romph: “Ik zie zo’n model ook voor de wereld van verkeer en vervoer werken.”
De ambitie van De Romph in zijn positie als hoogleraar is om zowel in het onderwijs als in het onderzoek het vakgebied weer duidelijk op de kaart te zetten en verkeersmodellen als onmisbaar en onomstreden instrument te positioneren voor beleidsvorming. “Nieuwe ontwikkelingen rondom Big Data en Cloud Computing zullen het domein blijvend veranderen. Daarom is het nu urgent om een goede structuur te neer te zetten om optimaal gebruik te maken van de synergie tussen markt en overheid. Dit is goed voor de overheid én goed voor het bedrijfsleven.”
