Wettelijke basis nodig voor inspraak bij taxi-aanbestedingen

Er gaat nog veel niet goed bij taxi-aanbestedingen. De regels zijn te ingewikkeld en de overheid let vooral op het budget. Ook omdat lopende contracten vaak onvoldoende geëvalueerd worden, hebben doelgroepen vaak te weinig inspraak op het taxivervoer. Daarom moet er een wettelijke basis daartoe komen. Dat is een van de aanbevelingen van Grip op Vervoer.

Het projectteam bood maandag haar eindrapportage aan aan de ministeries van IenM, OCW en VWS. Grip Op Vervoer helpt adviesraden voor Wmo-/regiotaxivervoer en leerlingenvervoer meer grip te krijgen op aanbestedingen

Vervoer voor doelgroepen regelen

“De situatie dat lokale of regionale overheden zich de taak toe eigenen om vervoer voor doelgroepen te regelen zonder daar de doelgroepen bij te betrekken, moet gezien worden als ongewenst en achterhaald”, conludeert Grip op Vervoer. De informatievoorziening vanuit de overheid kan veel beter.

Gemeenten en provincies moeten daarom gebruikers van het leerlingenvervoer of Wmo/Regiotaxivervoer niet alleen betrekken voordat het bestek wordt opgesteld, ook dienen zij de mogelijkheid te hebben toezicht te houden op het contractvervoer. Bij leerlingenvervoer zijn gebruikers volledig afhankelijk van de goodwill van de gemeente. Bij Wmo/Regiotaxivervoer worden niet altijd de juiste inspraakorganen geraadpleegd (bijvoorbeeld Rocov’s spreken ook voor wmo-klanten).

Deskundige ondersteuning

Vrijwel altijd is deskundige ondersteuning van klantgroepen in hun rol als collectieve belangenbehartiger in de meeste gevallen noodzakelijk voor continuiteit en kwaliteit. Nu is een lokale belangengroep vaak te afhankelijk van één persoon die ‘de kar trekt’, zo heeft het projectteam gemerkt. Bovendien worden bijvoorbeeld ouders bij het leerlingenvervoer vaak geleid door emotie.

“Er is behoefte aan structurele inzet van deskundige ondersteuners die weten hoe belangenbehartiging het best functioneert in doelgroepenvervoer en die op de hoogte zijn van de lokale of regionale situatie”, meldt het rapport. “Zij kunnen het inhoudelijke gat tussen de belangenbehartigers en de lokale overheid helpen vullen.”

Financiering

Door de financiering hiervan landelijk te regelen via de verenigingen van zelforganisaties (CG-Raad, Platform VG en de ouderenbonden) zou dit geregeld kunnen worden, volgens Grip op Vervoer. Deze ondersteuningsstructuur moet dan nauw samenwerken met de lokale platforms.

Belangrijk is dat ook gemeenten openstaan voor advies en inspraak. Zo kreeg het projectteam van Grip op Vervoer vaak moeilijk toegang. Gemeenten wezen regelmatig het aanbod tot ondersteuning af. Terwijl daar het kennisniveau vaak toch niet op peil is, zo merkte Grip op Vervoer.

Verloren kennis

Problemen zijn vooral het verloop van ambtenaren, waardoor kennis verloren gaat. Maar ook lastig is de vele petten die de gemeente op heeft; zij is financier, controleur, aanbesteder en organisator tegelijk. Verder wordt er vaak onvoldoende gecommuniceerd met de klanten in het doelgroepenvervoer.

De taxibedrijven hebben eveneens last van de wijze van aanbesteden. Omdat prijs vaak leidend is, krijgt degene met de laagste offerte de opdracht. Vervoerders worden daardoor niet gestimuleerd de kwaliteit te verhogen. Mede omdat zij zelf vaak verantwoordelijk zijn voor het klachtenregistratiesysteem, onstaat soms het gevoel bij gebruikers dat ‘de slager zijn eigen vlees keurt’.

Opdracht opnieuw aanbesteden

Daarom is het essentieel dat er een structurele aanpak bestaat waarbij de kwaliteit van het vervoer gemonitord wordt door opdrachtgever en gebruikers, concludeert Grip op Vervoer. En voordat een opdracht opnieuw wordt aanbesteed, moet er door alle betrokken partijen samen geevalueerd worden.

Omdat de overheid de financiering van het project Grip op Vervoer stopzet (€  500.000 euro), houdt het projectteam op te bestaan. Dit tot grote teleurstelling van de betrokken partijen (verenigingen van patiënten/gehandicaptenorganisaties, ouderenbonden en Sociaal Fonds Taxi).

Een dergelijk project voorkomt door deskundige ondersteuning dat er in Nederland jaarlijks veel meer geld verspild wordt door verkeerde keuzes bij aanbestedingen. Maar de overheid vindt dat ‘de markt deze aanpak zelf moet voortzetten’.

Bekijk de handboeken die zijn opgesteld door Grip op Vervoer voor adviesraden, gebruikersplatforms en scholen.

Bart Pals

Lees ook: Maak aanpassing in contract ná taxi-aanbesteding mogelijk